این که خشکی دهان چه دلیلی دارد سوال بسیاری از بیماران و مراجعان دندانپزشکی‌ست. شناخت دلایل خشکی دهان اهمیت دارد تا شما بتوانید به شکل موثر مشکل را برطرف کنید. مثلا اگر پر کردن دندان حساسیت بوجود بیاورد لزوما باعث خشکی دهان نمی‌شود؛ اما پوسیدگی دندان می‌تواند باعث این موضوع باشد. این دلایل شامل موارد زیر می‌شود:

• خشکی دهان در شب (به دلایل مختلف مثل کم‌کار شدن غدد بزاقی)
• اشعه درمانی سر و گردن و داروهای شیمی‌درمان، داروهای ضدافسردگی، داروهای ضدحساسیت، و داروهای فشار خون
• اختلال در غدد بزاقی و بیماری‌های قلبی و عروقی
• سینوزیت و مشکلات تنفسی
• بیماری‌های خودایمنی
• فیبروز کیستیک
• بازگشت اسید معده
• دهیدراته شدن بدن، کمبود ویتامین A و B، و استرس مزمن و طولانی
• عفونت‌های ویروسی
• کم‌کار تیروئید
• بیماری‌های کلیوی
• ایدز

پوسیدگی دندان

با تحریک اعصاب و ایجاد التهاب می‌تواند عملکرد غدد بزاقی را مختل کند و به خشکی دهان منجر شود. عدم توجه و عدم پیشگیری از پوسیدگی دندان همچنین یکی از دلایل افزایش تمایل به کشیدن دندان در میان افراد است.

خشکی دهان در شب

معمولا به دلیل کم‌کار شدن غدد بزاقی در طول خواب رخ می‌دهد. کاهش طبیعی تولید بزاق هنگام استراحت، بویژه اگر دهان باز باشد یا تنفس دهانی انجام شود، شدت پیدا می‌کند.

اشعه‌درمانی سر و گردن و داروها

به بافت غدد بزاقی آسیب می‌رساند و تولید بزاق را کاهش می‌دهد. همچنین داروهای شیمی‌درمانی، داروهای ضدافسردگی، ضدحساسیت و فشار خون می‌توانند عوارض جانبنی مختلف از جمله مهار ترشح بزاق شوند.

اختلال در غدد بزاقی

مستقیما ترشح بزاق را مختلف می‌کند؛ در عین حال، بیماری‌های قلبی و عروقی می‌توانند به علت کاهش جریان خون به غدد بزاقی، منجر به خشکی دهان شوند.

سینوزیت و مشکلات تنفسی

با وادار کردن فرد به تنفس دهانی (به دلیل گرفتگی بینی)، باعث تبخیر سریع‌تر رطوبت دهان می‌شود.

بیماری‌های خودایمنی

بیماری‌هایی از جمله سندرم شوگرن، سیستم ایمنی را تحریک می‌کنند تا به غدد بزاقی حمله کند و عملکرد آنها را مختلف کند.

فیبروز کیستیک

باعث تولید ترشحات غلیظ در بدن می‌شود که می‌تواند خروج بزاق را سخت‌تر کند و در نتیجه خشکی دهان ایجاد شود.

بازگشت اسید معده (رفلاکس)

با تحریک مکرر گلو و دهان می‌تواند به غدد بزاقی آسیب بزند یا فعالیتشان را کاهش بدهد.

کمبود آب و کمبود ویتامین‌های A و B

دهیدراته شدن بدن و کمبود این ویتامین‌ها مستقیما بر سلامت غدد بزاقی اثر می‌گذارد. استرس مزمن هم از طریق افزایش ترشح هورمون کورتیزول، تولید بزاق را کاهش می‌دهد.

عفونت‌های ویروسی

می‌توانند باعث التهاب غدد بزاقی شوند و یا ساختار آنها را موقتا مختلف کنند.

کم‌کاری تیروئید

با کند کردن فعالیت‌های متابولیک بدن مثل ترشح بزاق، موجب خشکی دهان می‌شود.

بیماری‌های کلیوی

به علت تجمع سموم در بدن و دهیدراتاسیون ناشی از اختلال عملکرد کلیه‌های، می‌توانند منجر به کاهش تولید بزاق شوند.

ایدز

می‌تواند هم به صورت مستقیم (با حمله به غدد بزاقی) و هم غیرمستقیم (به دلیل داروهای مصرفی و عفونت‌ها) باعث خشکی دهان شود.

جمع بندی

خشکی دهان مشکلی است که می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشد. از کاهش فعالیت غدد بزاقی در شب گرفته تا تاثیر بیماری‌های قلبی، کلیوی و خودایمنی، همه می‌توانند نقش داشته باشند. داروهای شیمی‌درمانی، ضدافسردگی، ضدحساسیت و فشار خون نیز به مهار ترشح بزاق منجر می‌شوند. پوسیدگی دندان، فیبروز کیستیک، رفلاکس معده، کمبود ویتامین‌ها، استرس مزمن و عفونت‌های ویروسی از دیگر عوامل موثر هستند. حتی بیماری‌هایی مثل ایدز و کم‌کاری تیروئید می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم به خشکی دهان دامن بزنند. شناخت دقیق علت، کلید درمان موثر و پیشگیری از عوارض جدی‌تر است.

در صورت وجود علت دندانپزشکی توصیه ما برای درمان کلینیک دندانپزشکی دکتر بهاره سپهریان است.