استیج سرطان سینه و تفاوت آن با گرید؛ چرا این دو نباید اشتباه گرفته شوند؟
چگونه استیج سرطان سینه تعیین میشود؟
برای بیماران مبتلا به سرطان سینه، یکی از سوالات مهم این است که پزشک چطور تشخیص میدهد بیماری در چه مرحلهای قرار دارد. تعیین دقیق استیج سرطان سینه نقش کلیدی در انتخاب روش درمان و پیشبینی روند بیماری دارد. در واقع، پزشکان با بررسی عوامل مختلفی مثل اندازه تومور، گسترش آن به غدد لنفاوی و یا پخش شدن به سایر اندامها، به این نتیجه میرسند که سرطان در چه مرحلهای قرار دارد؛ یعنی معنی استیج در سرطان سینه را برای هر فرد بهطور اختصاصی مشخص میکنند.
برای مشخص شدن استیج در سرطان سینه، معمولاً مراحل زیر طی میشود:
- معاینه فیزیکی: پزشک سینه و غدد لنفاوی زیر بغل را بهدقت لمس میکند تا نشانههای مشکوک را بررسی کند.
- تصویربرداری پزشکی: ابزارهایی مانند ماموگرافی، سونوگرافی و MRI کمک میکنند تا اندازه، محل دقیق و عمق نفوذ تومور مشخص شود.
- نمونهبرداری (بیوپسی): با برداشتن بخشی از بافت مشکوک و بررسی آن زیر میکروسکوپ، نوع سلولهای سرطانی و شدت آنها تشخیص داده میشود.
- آزمایش خون: نتایج این آزمایشها میتوانند به شناسایی علائم گسترش سرطان به سایر اندامها کمک کنند.
- اسکنهای پیشرفته: در صورت نیاز، اسکن استخوان، CT اسکن یا PET-CT برای بررسی پخششدگی سرطان انجام میشود.
تمام این اطلاعات با هم به پزشک کمک میکند تا مرحله دقیق بیماری را طبق سیستمهای استاندارد مرحلهبندی مانند TNM تعیین کند. دانستن استیج سرطان سینه نهتنها پایهگذار مسیر درمان است، بلکه به بیمار کمک میکند تا با آگاهی بیشتری تصمیم بگیرد و آمادهتر با روند درمان همراه شود.
معرفی استیجهای مختلف در سرطان سینه
وقتی فردی با سرطان سینه تشخیص داده میشود، یکی از اولین چیزهایی که باید بداند، این است که بیماری در چه مرحلهای قرار دارد. پزشکان این مرحله را با اصطلاح استیج سرطان سینه مشخص میکنند. در واقع،معنی استیج در سرطان سینه یعنی میزان گسترش و شدت سرطان در بدن که به تصمیمگیری درباره روش درمان کمک میکند. در این بخش، با زبانی ساده و قابل فهم برای همه، مراحل مختلف استیج در سرطان سینه را معرفی میکنیم:
استیج صفر – سرطان درجا (Stage 0)
در این مرحلهی بسیار ابتدایی، سلولهای غیرطبیعی تنها در مجاری شیردهی سینه (دستگاه داکتال) وجود دارند و هنوز وارد بافتهای اطراف نشدهاند. این وضعیت معمولاً با نام DCIS شناخته میشود و در واقع بهعنوان مرحلهی "غیر تهاجمی" طبقهبندی میشود. تشخیص در این مرحله اغلب از طریق ماموگرافی اتفاق میافتد.
استیج یک (Stage I)
در این مرحله، تومور کوچک است (کمتر از ۲ سانتیمتر) و یا هنوز به غدد لنفاوی گسترش نیافته یا تنها مقدار کمی گسترش یافته است. سرطان هنوز محدود به ناحیه سینه است. درمان در این استیج معمولاً موفقیتآمیزتر است و گزینههای درمانی متعددی وجود دارد.
استیج دو (Stage II)
در استیج دو، تومور ممکن است بین ۲ تا ۵ سانتیمتر باشد یا به برخی از غدد لنفاوی زیر بغل گسترش پیدا کرده باشد. این مرحله نشاندهنده پیشرفت متوسط بیماری است. هنوز هم درمانهای مؤثر زیادی برای این مرحله وجود دارد و هدف اصلی، جلوگیری از گسترش بیشتر سرطان است.
استیج سه (Stage III)
در این مرحله، سرطان حالت تهاجمیتری پیدا کرده است. ممکن است تومور بزرگتر باشد یا به پوست سینه، دیواره قفسه سینه یا تعداد زیادی از غدد لنفاوی گسترش یافته باشد. درمان در این مرحله معمولاً ترکیبی از جراحی، شیمیدرمانی و پرتودرمانی است.
استیج چهار (Stage IV)
این مرحله، پیشرفتهترین استیج سرطان سینه است. در این حالت، سرطان به سایر بخشهای بدن مانند استخوانها، کبد، ریهها یا مغز سرایت کرده و به آن "سرطان متاستاتیک" گفته میشود. در این مرحله، تمرکز درمان بیشتر بر کنترل بیماری، کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار است.
شناخت دقیق استیج سرطان سینه برای هر فرد مبتلا ضروری است، زیرا انتخاب روش درمان و پیشبینی مسیر بیماری، کاملاً وابسته به مرحله آن است. این آگاهی، اعتماد به نفس بیشتری به بیماران برای ورود به مسیر درمان میدهد.
آیا استیج سرطان سینه بر روند درمان تأثیرگذار است؟
پاسخ کوتاه و قطعی این است: بله. مرحلهای که سرطان در آن قرار دارد، یا همان استیج سرطان سینه، یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده نوع درمان است. به زبان ساده، پزشکان برای تصمیمگیری درباره اینکه بیمار به چه نوع درمانی نیاز دارد – مثل جراحی، شیمیدرمانی یا هورموندرمانی – ابتدا باید بدانند سرطان در چه مرحلهای قرار گرفته است. درک دقیق معنی استیج در سرطان سینه به بیمار و پزشک کمک میکند تا با دید بازتری وارد مسیر درمان شوند.
تأثیر استیج در سرطان سینه بر نوع درمان چگونه است؟
- استیج صفر و یک:
در مراحل ابتدایی، معمولاً درمانها محدود به جراحی سبک (مثل برداشت توده بدون برداشتن کل سینه) و در مواردی پرتودرمانی است. بسته به نوع تومور، گاهی هورموندرمانی نیز توصیه میشود. - استیج دو:
در این مرحله، درمان ترکیبی رایجتر است. معمولاً جراحی انجام میشود و بهدنبال آن، شیمیدرمانی یا پرتودرمانی برای کاهش احتمال عود بیماری توصیه میگردد. - استیج سه:
در این مرحله، که بیماری پیشرفت بیشتری کرده، درمانها جدیتر و چندجانبه میشوند. پزشکان ممکن است شیمیدرمانی را قبل از جراحی (درمان نئوادجوانت) برای کوچک کردن تومور انجام دهند و سپس جراحی و پرتودرمانی انجام شود. - استیج چهار:
وقتی سرطان به سایر اندامها سرایت کرده باشد، درمانها بیشتر با هدف کنترل بیماری و افزایش کیفیت زندگی انجام میگیرند. درمانهای سیستمیک مانند شیمیدرمانی، هورموندرمانی و درمانهای هدفمند بیشترین کاربرد را در این مرحله دارند.
در نهایت، هرچقدر استیج سرطان سینه پایینتر و بیماری محدودتر باشد، درمان سادهتر، مؤثرتر و با عوارض کمتری همراه خواهد بود. به همین دلیل، تشخیص زودهنگام و ارزیابی صحیح مرحله سرطان، یکی از حیاتیترین بخشهای درمان محسوب میشود.
تفاوت استیج و گرید در سرطان سینه؛ دو مفهوم کلیدی اما متفاوت
بسیاری از بیماران پس از تشخیص سرطان سینه با اصطلاحاتی روبرو میشوند که ممکن است در ابتدا کمی گیجکننده باشد. دو مورد از این اصطلاحات، استیج سرطان سینه و «گرید سرطان» هستند که گرچه شبیه به هم به نظر میرسند، اما مفاهیم متفاوتی دارند و هرکدام نقش خاصی در تصمیمگیری درمانی ایفا میکنند.
استیج (Stage) سرطان سینه چیست؟
استیج در سرطان سینه در واقع نشاندهنده میزان پیشرفت بیماری در بدن است. یعنی بررسی میکند که سرطان تا چه اندازه در بافت سینه پخش شده، آیا به غدد لنفاوی رسیده و یا حتی به سایر اندامها متاستاز داده است یا خیر. به همین دلیل، پزشکان با تعیین معنی استیج در سرطان سینه میتوانند مسیر درمان را دقیقتر طراحی کنند. استیجها معمولاً در ۵ مرحله از ۰ تا ۴ طبقهبندی میشوند؛ هرچه عدد بالاتر باشد، نشاندهنده گسترش بیشتر بیماری است.
گرید (Grade) سرطان سینه چیست؟
در مقابل، «گرید» به سرعت رشد سلولهای سرطانی اشاره دارد. به زبان ساده، گرید نشان میدهد که سلولهای سرطانی چقدر با سلولهای طبیعی تفاوت دارند و چقدر احتمال دارد که بهسرعت تقسیم و رشد کنند. گریدها معمولاً از ۱ تا ۳ درجهبندی میشوند:
- گرید ۱: سلولها شباهت زیادی به سلولهای طبیعی دارند و رشدشان کند است.
- گرید ۲: سلولها حالت متوسطی از رشد و تفاوت دارند.
- گرید ۳: سلولها غیرطبیعیتر و تهاجمیتر هستند و سرعت رشد بالاتری دارند.