تعویض به‌موقع روغن موتور یکی از ساده‌ترین اما حیاتی‌ترین اقداماتی است که می‌تواند سلامت موتور خودرو شما را تضمین کند. با این حال، بسیاری از رانندگان یا زمان تعویض را فراموش می‌کنند یا به علائم هشداردهنده بی‌توجه هستند. نتیجه؟ آسیب به قطعات داخلی موتور، کاهش کارایی خودرو، و هزینه‌های سنگین تعمیرات.

در این مقاله، با زبانی ساده و دقیق، ۵ نشانه اصلی را بررسی می‌کنیم که نشان می‌دهند زمان آن فرا رسیده که روغن موتور خود را عوض کنید، قبل از آن‌که دیر شود!

اهمیت روغن موتور در عملکرد خودرو

روغن موتور همانند خون در بدن عمل می‌کند. این مایع حیاتی وظایف زیر را در خودرو بر عهده دارد:

• کاهش اصطکاک بین قطعات فلزی متحرک
• خنک‌سازی اجزای داغ موتور
• جلوگیری از خوردگی و زنگ‌زدگی
• جذب ذرات معلق و رسوبات
• کمک به عملکرد نرم موتور در شرایط مختلف

اما با گذشت زمان، این خواص کاهش می‌یابند. روغنی که روز اول کارایی بالایی داشت، ممکن است پس از چند هزار کیلومتر به مایعی آلوده و کم‌اثر تبدیل شود.

۱. تغییر رنگ و قوام روغن موتور

چه زمانی باید نگران شوید؟

روغن تازه معمولاً کهربایی روشن یا قهوه‌ای شفاف است. اما وقتی به رنگ قهوه‌ای تیره یا سیاه در‌می‌آید، و بافت آن غلیظ یا لجن‌مانند می‌شود، نشان‌دهنده‌ی اکسید شدن و اشباع از ذرات فلزی و دوده است.

چطور بررسی کنیم؟

• با استفاده از گیج روغن (dipstick) سطح و رنگ روغن را چک کنید.
• اگر روغن روی انگشت حس چسبندگی شدید یا ناخالصی داشت، زمان تعویض فرا رسیده.

۲. صدای غیرعادی موتور در هنگام استارت یا رانندگی

زمانی که روغن موتور دیگر روان‌کاری کافی انجام نمی‌دهد، اصطکاک بین قطعات افزایش می‌یابد و این موضوع باعث ایجاد صدای تق‌تق، کوبش یا سایش می‌شود، مخصوصاً در لحظات اولیه استارت یا هنگام شتاب‌گیری ناگهانی. اگر متوجه شدید خودروی شما مانند قبل روان و بی‌صدا کار نمی‌کند، قبل از سر زدن به تعمیرگاه، سطح و کیفیت روغن را بررسی کنید.

۳. روشن شدن چراغ هشدار روغن یا افت فشار روغن

چراغ هشدار روغن روی داشبورد یکی از واضح‌ترین نشانه‌هاست. این چراغ معمولاً به دو دلیل روشن می‌شود:

• کاهش سطح روغن موتور به دلیل تبخیر یا نشت
• افت فشار در سیستم روغن‌رسانی به دلیل کاهش ویسکوزیته یا گرفتگی فیلتر روغن

در هر دو حالت، باید بلافاصله سیستم را بررسی و در صورت نیاز، روغن را تعویض کنید.

۴. بوی سوختگی یا گرمای غیرعادی موتور

وقتی روغن موتور فرسوده می‌شود، توانایی خنک‌کاری خود را از دست می‌دهد. در نتیجه، قطعات داخلی موتور به‌شدت داغ می‌شوند و ممکن است بوی سوختگی از کاپوت به مشام برسد. این هشدار را جدی بگیرید؛ چراکه تداوم آن ممکن است منجر به سوختن کامل موتور شود.

۵. افت قدرت و کاهش شتاب خودرو

اگر احساس می‌کنید خودرو مانند گذشته روان نیست، شتاب نمی‌گیرد یا مصرف سوخت افزایش یافته، احتمالاً یکی از دلایل آن روغن مستعمل یا نامناسب است. روغن فرسوده باعث افزایش اصطکاک در موتور می‌شود و انرژی بیشتری صرف غلبه بر این اصطکاک می‌شود.

جدول مقایسه علائم روغن مستعمل و روغن سالم

چند نکته کاربردی برای افزایش طول عمر روغن موتور

• از روغن توصیه‌شده توسط سازنده خودرو استفاده کنید. دفترچه راهنما را بررسی کنید.
• از فیلتر روغن با کیفیت استفاده کنید. فیلتر نامرغوب باعث آلودگی زودهنگام روغن می‌شود.
• شرایط آب‌وهوایی را در نظر بگیرید. در مناطق گرم، از روغن با ویسکوزیته بالاتر استفاده کنید.
• رانندگی‌های کوتاه و پرترافیک تعویض روغن را زودتر الزامی می‌کند.
• همیشه روغن را از فروشگاه‌های معتبر و با گارانتی اصالت تهیه کنید.

تفاوت روغن موتور و روغن صنعتی در عملکرد

در حالی‌که روغن موتور برای خودروهای سبک و شخصی استفاده می‌شود، روغن صنعتی در سیستم‌های بزرگ‌تری مانند ماشین‌آلات، پمپ‌ها، توربین‌ها و خودروهای نیمه‌سنگین کاربرد دارد.
اما برخی از خودروها (به‌ویژه SUVها، وانت‌ها، یا خودروهای گازسوز) ممکن است نیاز به ترکیب روغن موتور + روغن صنعتی مخصوص دیفرانسیل یا گیربکس داشته باشند. انتخاب نادرست یا بی‌توجهی به تعویض این روانکارها، می‌تواند هزینه‌های زیادی ایجاد کند.

جمع‌بندی: هر نشانه، یک هشدار!

اگر حتی یکی از نشانه‌های گفته‌شده را در خودرویتان مشاهده کردید، تعویض روغن را پشت گوش نیندازید. هر روزی که روغن فرسوده در موتور گردش می‌کند، احتمال سایش، گرمای بیش از حد و خرابی افزایش می‌یابد.نگاه هوشمندانه به روغن موتور یعنی حفظ ارزش خودرو، کاهش هزینه‌های نگهداری و تضمین عملکرد بهینه در هر شرایطی.

خرید مطمئن روغن موتور و روغن صنعتی از موتور آرا رازین

موتورازین مجموعه‌ای تخصصی از روانکارها را ارائه می‌دهد، شامل:

• روغن موتور برای خودروهای ایرانی و خارجی
• روغن صنعتی برای کاربردهای خاص
• مشاوره رایگان قبل از خرید
• ضمانت اصالت کالا و ارسال سریع