با افزایش سرعت پیشرفت فناوری‌های هوش مصنوعی و نیاز صنایع مختلف به روش‌های ایمن‌تر و کارآمدتر، پروژه‌ای نوظهور از اصفهان وارد فضای توجه رسانه‌ها و فعالان فناوری شده است. این پروژه با نام لیرا (Lira)، یک سامانه پاک‌سازی شیشه مبتنی بر لیزر و هوش مصنوعی است که توسط رسول حیات‌غیبی، کارآفرین و مخترع جوان ایرانی طراحی شده؛ طرحی که بسیاری از متخصصان آن را یکی از متفاوت‌ترین ایده‌های سال‌های اخیر در حوزه تجهیزات هوشمند می‌دانند.

لیرا با هدف ارائه روشی جدید برای پاک‌سازی شیشه بدون استفاده از بازوهای مکانیکی، ربات‌های پیچیده یا مواد شوینده صنعتی طراحی شده است. در این فناوری، پرتوهای لیزر با دقت میلی‌متری روی نقطه آلوده یا خیس شیشه تابیده می‌شوند و با کمک پردازش هوشمند تصویر، عملیات پاک‌سازی دقیق و لحظه‌ای انجام می‌گیرد.
ترکیب این دو فناوری (لیزر + هوش مصنوعی) باعث می‌شود لیرا نه‌تنها یک ابزار کمکی، بلکه یک راهکار کاملاً مستقل و خودکار برای مدیریت سطوح شیشه‌ای باشد.

به گفته تحلیلگران حوزه تکنولوژی، اگر لیرا به مرحله تجاری‌سازی گسترده برسد، می‌تواند به‌تدریج جایگزین روش‌های پرهزینه و مخاطره‌آمیز فعلی شود و استاندارد جدیدی در این حوزه تعریف کند.

تحولی که صنعت ساختمان به آن نیاز دارد

در صنعت ساختمان، شست‌وشوی شیشه به‌ویژه در برج‌ها و سازه‌های بلندمرتبه، یکی از پرچالش‌ترین و پرهزینه‌ترین فرآیندهاست. استفاده از نیروی انسانی در ارتفاع، علاوه بر ریسک جانی بالا، هزینه‌هایی در حوزه بیمه، تجهیزات و نگه‌داری ایجاد می‌کند.

لیرا با عملکرد بدون تماس، کنترل هوشمند و قابلیت پوشش‌دهی گسترده، می‌تواند این فرآیند را به‌شکل چشمگیری تغییر دهد.
مزیت مهم این سامانه کاهش خطرات انسانی و افزایش سرعت پاک‌سازی است؛ به‌طوری که عملیات نظافت در برج‌های شیشه‌ای می‌تواند بدون نیاز به نفرات، تنها از طریق سیستم نصب‌شده روی ساختمان انجام گیرد. این موضوع برای کشورهایی با سازه‌های شیشه‌ای گسترده می‌تواند اهمیت اقتصادی بالایی داشته باشد.

نقش لیرا در سیستم‌های هوشمند خودرویی

در سال‌های اخیر، خودروهای هوشمند و سیستم‌های کمک‌راننده با چالش جدی در عملکرد دوربین‌ها و سنسورها در شرایط آب‌وهوایی نامناسب روبه‌رو بوده‌اند.
مه، باران، بخار یا آلودگی محیطی عملکرد سنسورها را مختل می‌کند و این اختلال می‌تواند تصمیم‌گیری سیستم‌های هوشمند را با مشکل روبه‌رو کند.

نسخه خودرویی لیرا با اندازه کوچک‌تر و قدرت کنترل دقیق‌تر، برای پاک‌سازی لحظه‌ای شیشه دوربین‌ها، لیدار، سنسورهای وضعیت جاده و حتی شیشه جلو طراحی شده است. این قابلیت می‌تواند در خودروهای خودران آینده به‌عنوان یکی از ابزارهای امنیتی حیاتی شناخته شود.
ویژگی مهم این نسخه، مصرف انرژی پایین و عدم نیاز به مکانیزم‌های اضافی است؛ موضوعی که برای خودروسازان اهمیت ویژه‌ای دارد.

کاربردهای پزشکی؛ از تیغ‌های جراحی تا ابزارهای حساس

در حوزه پزشکی، پاک‌سازی ابزارهای دقیق و حساس معمولاً نیازمند تماس مستقیم، مواد ویژه یا دستگاه‌های حرارتی پیچیده است.
لیرا امکان پاک‌سازی این ابزارها را بدون تماس فیزیکی و تنها با تابش لیزر فراهم می‌کند؛ روشی که علاوه بر کاهش ریسک آلودگی، سرعت فرآیند استریلیزاسیون را افزایش می‌دهد.

این قابلیت به‌ویژه برای تیغ‌های جراحی، ابزارهای میکروسکوپی و سطوح فوق‌حساس ارزش افزوده زیادی دارد. تحلیلگران معتقدند این فناوری در صورت تکمیل می‌تواند به‌عنوان یک ابزار جدید در بهداشت محیط پزشکی مورد توجه قرار گیرد.

کارآفرینی از اصفهان تا مسیر جهانی‌سازی

رسول حیات‌غیبی، توسعه‌دهنده پروژه لیرا، از اصفهان فعالیت خود را آغاز کرده و در سال‌های اخیر توانسته توجه افراد و تیم‌های فعال در حوزه فناوری را به کارهای خود جلب کند. این پروژه یکی از نمونه‌های بارز کارآفرینی فناورانه جوانان ایرانی است که تلاش دارند ایده‌های بومی را به سطح بین‌المللی برسانند.

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد در صورت جذب سرمایه مناسب و ادامه روند توسعه، لیرا می‌تواند در آینده به یک محصول صادراتی با پتانسیل بالا تبدیل شود و در سه صنعت ساختمان، خودرو و پزشکی جایگاه خود را پیدا کند.