بیمه جنگ چیست؟ چگونه خسارتهای ناشی از جنگ را دریافت کنیم؟
پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل در خرداد و تیر ۱۴۰۴، بسیاری از خانوادهها برای اولینبار بهطور جدی با این پرسش روبهرو شدند که اگر خانه یا لوازم زندگیشان در اثر جنگ آسیب ببیند، چه کسی قرار است خسارت را جبران کند. طبق اعلام غلامرضا صالحی، رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، فقط در تهران بیش از ۳۵۰۰ واحد مسکونی در این جنگ دچار خسارت شدند و ۳۳۲ ساختمان آسیب جدی دیدند. همین آمار نشان میدهد که چرا موضوع «بیمه جنگ» بهعنوان یک رشته بیمهای جدید مطرح شد و امروز امکان استعلام و خرید بیمه جنگ ساختمانهای مسکونی از طریق شرکتها و سامانههای مختلف، از جمله بیمه بازار، فراهم شده است.
بیمه جنگ چیست و چه ارتباطی با بیمه آتشسوزی دارد؟
در همه بیمهنامههای کلاسیک، جنگ جزو استثنائات اصلی است؛ یعنی اگر در بیمهنامه تغییر خاصی نداده باشید، خسارت ناشی از جنگ، بمباران و درگیریهای نظامی بهطور معمول تحت پوشش قرار نمیگیرد. اما بعد از حوادث ۱۴۰۴، شرکتهای بیمه در ایران بیمه جنگ را بهصورت یک محصول جدید و مشخص برای ساختمانهای مسکونی عرضه کردند.
بیمه جنگ ساختمان یکی از زیرمجموعههای از بیمه آتشسوزی است. در بیمه آتشسوزی میتوانید پوشش اضافی جنگ و آشوب را با پرداخت حق بیمه بیشتر به بیمهنامهتان اضافه کنید؛ اما این پوشش الحاقی معمولاً سقف تعهد محدودی دارد و فقط بخشی از خسارت را جبران میکند. اگر دنبال پوشش کاملتر و سقف جبران خسارت بالاتر هستید، راهحل، خرید بیمه جنگ ساختمان بهصورت مستقل است؛ بیمهای که جداگانه صادر میشود و تعهدات مشخصی برای جبران خسارتهای جنگی دارد.
بیمه جنگ ساختمان چه خسارتهایی را پوشش میدهد؟
- پوشش جانی: پرداخت هزینههای فوت، نقص عضو و غرامت مربوط به بیمهگزار یا اعضای خانواده در اثر حوادث جنگی.
- پوشش مالی ساختمان: خسارتهای وارد شده به خود ساختمان مسکونی و تأسیسات آن بر اثر حملات موشکی، جنگنده، پهپاد، ریزپرنده و موارد مشابه.
- هزینه اجاره و اسکان موقت: اگر خانه قابل سکونت نباشد، هزینه اجاره و اسکان موقت بیمهگزار و اعضای خانواده او حداکثر تا چهار ماه و تا سقف ۵۰۰ میلیون تومان پرداخت میشود.
- پوشش لوازم خانگی: خسارت وارد شده به لوازم منزل تا سقف ۱.۵ میلیارد تومان تحت پوشش است.
بهطور کلی، بیمه جنگ ساختمان میتواند خسارت وارد شده به ساختمان و تأسیسات آن را تا سقف ۵ میلیارد تومان جبران کند. این رقم، سقف تعهد کلی برای خود بنا است و در کنار آن، لوازم خانگی، اسکان موقت و پاکسازی ضایعات نیز سقفهای جداگانهای دارند. پوششهای تکمیلی این بیمه شامل:
- آتشسوزی ناشی از انفجار
- ترکیدگی لوله آب
- مسئولیت مالک در قبال همسایگان بابت خسارتهای ناشی از آتشسوزی، انفجار و ترکیدگی لوله آب (تا سقف ۵۰۰ میلیون تومان)
- پوشش هزینه لوازم خانگی تا سقف ۱.۵ میلیارد تومان
- هزینههای پاکسازی ضایعات و آواربرداری (تا سقف ۵۰۰ میلیون تومان)
نکته مهم این است که با خرید بیمه خطرات جنگ، علاوه بر این موارد، میتوانید از پوششهای مرتبط با بیمه آتشسوزی نیز بهرهمند شوید؛ پوششهایی مانند:
- رانش، ریزش و فروکش زمین، زلزله و آتشفشان
- سیل و طغیان رودخانه
- خسارت ناشی از برف، باران و تگرگ
- طوفان و تندباد
به این ترتیب، بیمه جنگ ساختمان در عمل به یک بسته کامل برای حفاظت از بنای مسکونی و لوازم آن در برابر ترکیبی از خطرات جنگی و حوادث طبیعی تبدیل میشود.
استثنائات بیمه جنگ؛ چه چیزهایی تحت پوشش نیست؟
همانطور که خود بیمه آتشسوزی استثنائات مشخصی دارد، بیمه جنگ ساختمان هم برای برخی اموال و هزینهها تعهدی در نظر نمیگیرد. مهمترین استثنائات عبارتاند از:
- مسکوکات مثل سکه طلا، سکههای عتیقه و کلکسیونی
- پول نقد
- اوراق بهادار مانند چک، سفته، سهام، اوراق قرضه، مشارکت و مشتقات مالی
- آثار هنری، نسخههای خطی و تاریخی
- فلزات قیمتی به هر شکل (مثلا جواهرات، مروارید و سنگهای قیمتی)
- هزینه بازسازی نقشه ساختمان (امکان تغییر نقشه پس از حادثه تحت پوشش نیست)
- هزینه جمعآوری مجدد اطلاعات و تنظیم دوباره دفاتر بازرگانی
- تجهیزات دیجیتال مانند موبایل، تبلت و نرمافزارهای کامپیوتری
چگونه پوشش جنگ را به بیمهنامه آتشسوزی اضافه کنیم؟
اگر در حال حاضر برای ملک خود بیمه آتشسوزی دارید، لازم نیست حتماً بیمهنامه جدیدی صادر شود. در بسیاری از شرکتهای بیمه، این امکان وجود دارد که با مراجعه به نمایندگی و درخواست الحاقیه بیمه جنگ، پوشش خطر جنگ را به بیمه آتشسوزی موجود اضافه کنید. فرایند کار معمولاً به این شکل است که اطلاعات ساختمان، ارزش بنا و لوازم خانگی و سقف تعهد موردنظر شما بررسی میشود و پس از توافق بر حقبیمه، الحاقیه صادر و به بیمهنامه فعلی ضمیمه میگردد. در برخی سامانههای آنلاین نیز امکان درخواست این الحاقیه در بخش بیمههای فعال، بهصورت اینترنتی فراهم شده است.
قیمت بیمه جنگ به چه عواملی بستگی دارد؟
- نوع سازه ساختمانی: آجری، بتنی یا فلزی بودن ساختمان روی سطح ریسک و در نتیجه مبلغ حقبیمه اثر میگذارد.
- متراژ ملک: هرچه متراژ بیشتر باشد، ارزش موضوع بیمه بالاتر میرود و حقبیمه نیز افزایش پیدا میکند.
- هزینه ساخت هر متر بنا: هزینه ساخت برآوردی هر متر مربع، یکی از پایههای اصلی محاسبه سرمایه بیمهای است.
- ارزش لوازم منزل: کارشناس بیمه معمولاً بهصورت حضوری ارزش تقریبی اثاثیه را بررسی و در قرارداد لحاظ میکند.
- سن ساختمان: هرچه سن بنا بیشتر باشد، حقبیمه جنگ آن نیز بیشتر خواهد بود؛ خرید این بیمه برای ساختمانهای با حداکثر ۵۰ سال قدمت امکانپذیر است.
- جنس مصالح: نوع مصالح مصرفی در اسکلت و بدنه ساختمان (مثلاً فلزی، بتنی یا ترکیبی) در ارزیابی ریسک اثر دارد.
- سیستم برقکشی: سالمبودن، استاندارد بودن و بهروز بودن تأسیسات برقی، از نگاه بیمهگر اهمیت دارد.
- تعداد طبقات: تعداد طبقات میتواند بر سطح ریسک و حجم خسارت احتمالی تأثیر بگذارد.
- امکانات اطفاء حریق: وجود سیستمهای اعلام و اطفاء حریق، کپسولهای آتشنشانی و تمهیدات ایمنی، ریسک کلی را کاهش میدهد.
- سقف خسارت برای بنا و اثاثیه: هرچه سقف تعهد بیمهگر برای ساختمان و لوازم بالاتر تعیین شود، مبلغ حقبیمه نیز بیشتر خواهد بود.
چگونه خسارتهای ناشی از جنگ را دریافت کنیم؟
۱. اطلاعرسانی به شرکت بیمه
۲. ارائه جزئیات و فهرست خسارتها
۳. عدم ایجاد تغییر در محل حادثه بدون هماهنگی
۴. پرداخت خسارت توسط بیمهگر
