روایتی جدید از حمله اسرائیل به جلسه شورای عالی امنیت ملی از زبان معاون رئیس جمهور
معاون اجرایی رئیس جمهور در مورد جزئیات حمله به جلسهٔ شورای عالی امنیت ملی در جنگ ۱۲ روزه گفت: آنطور که آقای رئیس‌جمهور تعریف کرد بر اثر انفجارها خاک زیادی وارد محل جلسه می‌شود و برق هم همزمان قطع شده بود. افراد به چند گروه تقسیم شدند تا مسیر خروجی را پیدا کنند. دکتر پزشکیان نوری به اندازهٔ کف دو دست می‌بیند و خاک‌هایی که آنجا جمع شده بود را کنار زد و مسیری به بیرون باز کرده و خارج شد.
به گزارش 24 آنلاین، متن کامل گفت‌وگوی محمدجعفر قائم پناه به مناسبت یکسالگی دولت به شرح ذیل است:
به نظر می‌رسد که نهاد ریاست جمهوری مثل دیگر سیستم‌های دولتی خیلی بزرگ شده است. آیا برای کوچک‌سازی آن فکری کرده‌اید؟
به دستور رئیس جمهور اجازه نداده‌ایم که نهاد بزرگتر از این شود. گروهی مشغول تهیهٔ ساختار جدیدی برای نهاد هستند که آن را کوچکتر کنند و حتماً چنین خواهد شد. حسب دستور رئیس جمهور به دنبال پرداخت مبتنی بر عملکرد در نهاد هستیم که این کار را شروع کرده‌ایم و بودجه‌ریزی عملیاتی را مورد توجه قرار داده‌ایم. بنا بر قانون لازم است از گسترش تشکیلات دولتی جلوگیری و در حد امکان بتوانیم کوچک‌سازی و چابک‌سازی دولت را دنبال کنیم.
امیدوار هستید که اگر یک سال دیگر امکان چنین مصاحبه‌ای فراهم شد بخشی از این هدف‌گذاری محقق شده باشد؟
ان‌شاءالله.
برخی اصلاح‌طلبان که شمارشان هم کم نیست بر این باور هستند که انتخاب مسعود پزشکیان نتیجهٔ حمایت آنها بوده است و گلایه دارند که چرا تصویری که از دولت دیده می‌شود تصویری اصلاح‌طلبانه نیست. به عنوان چهره‌ای که اینطور شناخته می‌شوید که رویکرد اصلاح‌طلبی دارید چه پاسخی به این نقد دارید؟
اصلاحات باید تدریجی انجام شود و به نظر من این اتفاق رخ داده است. نمونهٔ آن همین پس گرفتن آن لایحه از مجلس بود. اصلاحات به این معناست که صدای مردم را بشنوید و با آنها لجبازی نکنید. یا دربارهٔ لایحهٔ حجاب هم به همین شکل بود که دولت صدای مردم را شنید. ده‌ها اقدام دیگر مثل تغییرات در گزینش، بازگشت اساتید و دانشجویان و… همه‌اش مبتنی بر نگاه اصلاح‌طلبانه است.
شاخص دیگر اصلاح‌طلبی که مبتنی بر اصول اساسی ادارهٔ امور است مدیریت علمی کشور است. شاهد هستم که دکتر پزشکیان ده‌ها جلسه با گروه‌های مختلف دانشگاهی دربارهٔ آب، برق، مسائل کشاورزی، امور اجتماعی، سیاست خارجی و… داشته و تلاش دارد که از نخبگان علمی کشور برای ادارهٔ امور استفاده کند.
تاکید رئیس جمهور بر تنش‌زدایی در سیاست خارجی نیز یکی دیگر از مواردی است که حاکی از رویکرد اصلاح‌طلبانهٔ دولت است.
گفت‌وگو، احترام و پذیرش در مواجهه با مخالف یکی از مهمترین شاخص‌های اصلاح‌طلبی است. شعار آقای خاتمی در دوران ریاست جمهوری «زنده باد مخالف من» بود، آقای پزشکیان پا را از این هم فراتر گذاشته و او با مخالفانش هم همکاری می‌کند. بخشی از انتقاداتی که به دکتر پزشکیان می‌شود هم به همین خاطر است که چرا مخالف خودت را به کار گرفته‌ای؟!
نگاه رئیس جمهور مبتنی بر این است که باید با مخالف خود گفت‌وگو کنیم و اگر کسی توانمند است و می‌تواند کاری را به نحو احسن انجام دهد حتی اگر مخالف ما باشد هم باید از او استفاده کنیم تا در جهت منافع ملی از همهٔ ظرفیت‌های استفاده کنیم. همین یک رویکرد اصلاح‌طلبان است.
در مقابل گروهی بودند که «خالص‌سازی» می‌کردند و صرفاً از جناح و تفکر خودشان افرادی را وارد مدیریت کشور می‌کردند که رفتار اصلاح‌طلبانه‌ای نیست و ما نباید آن راه را دنبال کنیم. لازم است از همهٔ ظرفیت‌های ملی کشور و نیروی انسانی موجود استفاده کنیم.
البته این را هم باید یادآوری کرد که عمدهٔ حمایت از دکتر پزشکیان در انتخابات از سوی اصلاح‌طلبان بود اما گروهی از اصولگرایان و به ویژه اقوام نیز از او حمایت کردند.
استفاده از تمام اقوام در مدیریت کشور کار کوچکی نبود. برای اولین بار استاندار عرب در خوزستان، استاندار اهل سنت در کردستان، استاندار بلوچ و اهل سنت در سیستان و بلوچستان و همینطور در سطوح دیگر مدیریتی منصوب شدند.
اگر چنین رویکردی را اصلاح‌طلبانه ندانیم پس رویکرد اصلاح‌طلبی چیست؟ حضور این تعداد از زنان در کابینه و دولت آیا بر اساس رویکرد اصلاح‌طلبی نیست؟ بیشتر وزرای دولت معاونی از اقوام و یا عزیزان اهل سنت به کار گرفته‌اند. این‌ها مبتنی بر رویکرد «ایران برای ایرانیان» است.
اینکه در ماه‌های ابتدایی دولت بگوییم استاندار سنی یا کرد یا بلوچ انتخاب کرده‌ایم و این نقطهٔ قوت دولت است قابل فهم است اما بعد از گذشت یک سال احتمالاً مردم همان استان‌ها بیشتر از قوم و مذهب استاندار عملکرد او برایشان مهمتر است. آیا عملکرد استانداران و دیگر مدیران دولت در حال ارزیابی است؟
بله عملکردها در حال بررسی است. کارنامهٔ مدیران ارزیابی خواهد شد. یکی از چالش‌هایی که با آن مواجه هستیم این است که مجلس در اختیار دوستانی است که چندان با دولت همسو نیستند و طبیعتاً در مدیریت اجرایی کشور بده-بستان‌هایی ممکن است شکل بگیرد و به همین خاطر شاید بعضا دست وزرای دولت برای انتصاب مدیران اصلاح‌طلب بیشتر و یا مدیرانی که بیشتر با رویکرد دولت همسو هستند باز نباشد اما با با این وجود تلاش‌های زیادی می‌شود تا ضمن تحقق وفاق، بتوانیم در حد مقدورات شایسته‌ترین‌ها را به کار بگیریم.
در دولت وفاق ملی تلاش داریم تا از همهٔ ظرفیت‌ها بدون تنش و همراه با انسجام استفاده کنیم و به نظرم تا اینجا این وفاق و همدلی جواب مثبت داده است.
برخی منتقدان رویکرد وفاق می‌گویند که درست است که در ظاهر تنش کمتری میان دولت و دیگر نهادهای قدرت و حتی جریان سیاسی مخالف وجود دارد اما این تنش کمتر نتیجهٔ عقب‌نشینی رئیس جمهور از وعده‌هایش بوده و یا دست کم سرعت حرکت به سمت تحقق آنها را کاهش داده است. آیا ما شاهد «همکاری با جریان مخالف» هستیم یا «عقب‌نشینی در برابر جریان مخالف»؟
همکاری دکتر پزشکیان با مخالفانش بر مبنای منافع ملی است. برای مثال وقتی شهردار تهران با رئیس جمهور همراهی و همکاری دارد چرا دست رد به سینهٔ او بزنیم؟! شاید بعضی معتقد باشند که باید با او دشمنی کنیم در حالی که چنین روحیه‌ای به هیچ وجه در آقای پزشکیان نیست. روحیهٔ او مبتنی بر استفاده از همهٔ ظرفیت‌هاست.
اصلاح‌طلبان در زمان دولت شهید رئیسی تاکید داشتند که باید از همهٔ نیروها و ظرفیت‌ها در دولت استفاده شود و نباید فرد توانمندی به دلیل گرایش سیاسی از عرصهٔ مدیریت کشور حذف شود. اگر ما هم نگاه حذفی داشته باشیم همان انتقاد به دولت ما هم وارد خواهد بود. حذف کسانی که مثل ما فکر نمی‌کنند انحصارطلبی است.
در یک سال اخیر با توجه به مسئولیت گزینش کشور که بر عهدهٔ شما قرار داده شده انتقاداتی به رویه‌های گذشته مطرح کردید. آیا اقدامات مشخصی برای تغییر آن رویه‌ها انجام شده است؟
نمونهٔ این تغییر رویه‌ها در آموزش و پرورش است. بیش از ۸۵۰۰ نفر از کسانی که اعتراضی داشتند در مورد نحوهٔ گزینش و رد شدن آنها مسئله‌شان حل شد. این اتفاق بزرگی بود و طبق فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه در موضوع گزینش‌ها سلیقه‌ای برخورد نشود و افراد توانمند حذف نشوند عمل می‌شود.
کمی صریح‌تر بپرسم؛ بعد از انتخابات ۸۸ افرادی در گزینش‌ها با کلیدواژهٔ «فتنهٔ ۸۸» رد می‌شوند. آیا این مانع بر سر راه گزینش افراد برطرف شده است؟
ما قانوناً مکلف هستیم برای گزینش افراد از دستگاه‌های سه‌گانه استعلام کنیم و طبیعتاً هنگامی که استعلام فردی منفی شود نمی‌توانیم او را در گزینش تأیید کنیم اما دستگاه‌های امنیتی کشور هم تا حدود زیادی با سعه صدر با این موارد مواجه می‌شوند.
تا آنجایی که اطلاع دارم با گفت‌وگوهایی که رئیس جمهور داشته به تدریج گشایش‌هایی در این باره نیز در حال شکل گرفتن است.
بیشتر سؤالات و به تبع آن پاسخ‌های شما در حوزهٔ سیاسی بوده اما به نظر می‌آید که مشکل اصلی مردم اقتصادی است. آیا دولت برنامهٔ مشخصی برای کاهش مشکلات اقتصادی مردم دارد؟ می‌توان بدون رفع تحریم‌ها امیدی به رفع مشکلات داشت؟
نمی‌توان گفت که بتوان بدون رفع تحریم‌ها صد در صد مشکلات اقتصادی را حل کرد اما بخش عمده‌ای از مشکلات اقتصادی ما باید در داخل برطرف شود. مشکلاتی مثل کسری بودجه که ناشی از حجم زیاد دولت است و در کشورهای دیگر جهان هم وجود داشته است و توانسته‌اند با توجه به اصول مدیریتی آن را رفع کنند تا منابع بهتر به کار گرفته شود و بهره‌وری ارتقا پیدا کند.
دو موضوع پرداخت مبتنی بر عملکرد و بودجه‌ریزی عملیاتی از جمله راه‌های است که اگر ما موفق شویم با آن دولت را چابک کنیم و پرداخت‌ها نیز مبتنی بر عملکرد باشد می‌تواند بخشی از مشکلات اقتصادی را رفع کند.
یکی از مشکلات مهم ناترازی انرژی است که عمدهٔ آن به کاهش تولید برق بازمی‌گردد. حل این مسئله که در نتیجهٔ آن شاهد قطع برق در تابستان و قطع گاز در زمستان نباشیم می‌تواند به افزایش تولید و رشد اقتصادی می‌انجامد.
در این روزها خبری دربارهٔ انتصاب آقای سقاب اصفهانی هم منتشر شد که واکنش‌برانگیز شد. چه نظری دربارهٔ این انتصاب و انتقادات به آن دارید.
نظر خاصی در این باره ندارم. تا جایی که اطلاع دارم این تیم یک تیم غیرسیاسی است که از سال‌ها قبل بر روی مسئلهٔ ناترازی‌ها کار کرده‌اند. این انتصاب با توجه به اینکه او و همراهانش تیمی کارشناسی را تشکیل داده‌اند بوده است. و نگاه رئیس جمهور به جنبهٔ کارشناسی این تیم به سرپرستی آقای سقاب است نه به دلیل گرایش سیاسی آنها.
دربارهٔ سیاسی نبودن این تیم شما اطمینان دارید؟
حتی اگر سیاسی باشند، انتصاب به دلیل توان کارشناسی آنها انجام شده است. حتی اگر به جناح دیگری هم تعلق خاطر دارد ولی توان کارشناسی او برای این کار بالاست.
آقای سقاب در زمینه‌ای کارشناسی مثل ناترازی انرژی سال‌ها کار کرده و در تیم او نیز افرادی با افکار مختلف و گرایش‌های گوناگون سیاسی حضور دارند.
با توجه به حکم رئیس جمهور ممکن است که این انتصاب صرفاً برای ایجاد ساختار و تشکیلات باشد و سپس فرد دیگری منصوب شود؟
من اطلاعی از این مسئله ندارم اما بله ممکن است. به دلیل اینکه در متن ابلاغ نیامده که مسئولیت آن سازمان را بر عهده دارد و بر فراهم کردن شرایط تشکیل آن تاکید شده بود.
برخی معتقدند که بعضی افراد حاضر در دولت مثل وزرای نیرو، اطلاعات، آموزش‌وپرورش، راه و… و همینطور دبیر سه شورایعالی که از دولت قبل در این مسئولیت‌ها هستند نتوانسته‌اند عملکرد مثبتی داشته باشند و از ضرورت تغییر آنها می‌گویند. آیا خبری از تغییر این افراد و یا دیگر مسئولان هست؟
این سؤال را باید از رئیس‌جمهور بپرسید.
به عنوان نظر کارشناسی هم تمایلی به اظهارنظر ندارید؟
خیر.
شما در این باره مشورتی به رئیس جمهور نمی‌دهید؟
اگر دکتر پزشکیان بخواهد بله مشورت می‌دهم.
معمولاً هنگامی که اظهارنظری متفاوت از سوی شما مطرح می‌شود جریان مخالف دولت از تابعیت دخترتان و غیرقانونی بودن حضورتان در قوه مجریه می‌گوید. ماجرای تابعیت دختر شما چیست؟
ماجرا این است که دختر من چند سال قبل و پیش از آنکه معاون رئیس‌جمهور شوم در دانشگاه جورج تاون امریکا در بیمارستانی در واشنگتن رزیدنت بود و دوره‌ای گذراند و برگشت.
محل زندگی او در یکی از کشورهای اروپایی است. نیروهای امنیتی دربارهٔ تابعیت او پرسیدند که کارت اقامت او را به این دوستان دادم و گفتم که اگر ثابت شود تابعیت دارد بلافاصله استعفا خواهم کرد که مشخص شد تابعیت ندارد. در حال حاضر هم ایران است.
چیز دیگری پیدا نکردند و به این موضوع می‌پردازند. اولاً که اصل این موضوع که فرزند بنده یا هر مسئول دیگری در خارج از کشور باشد چه ارتباطی به آن مسئول دارد؟! این قانون ایراد دارد. مسئله‌ای که برای آقای ظریف پیش آمد هم به همین خاطر بود. فرزند او در زمانی که در آمریکا مأموریت کاری داشته به دنیا آمده و تابعیت قهری داشته، چرا به این دلیل ما نتوانیم از توانمندی دکتر ظریف استفاده کنیم؟
احتمالاً این را شنیده باشید که برخی شخص شما را مانع حضور افرادی مثل ظریف، طیب‌نیا و آذری‌جهرمی در دولت می‌دانند. به غیر از تکذیب، چه پاسخی به این موضوع دارید؟
آقای دکتر ظریف با حکم دکتر پزشکیان معاون رئیس‌جمهور شد. قبل از انتخابات با آقای پزشکیان بودند، بعد از انتخابات هم همینطور. بهانه‌ای که برای کنار گذاشتن او داشتند همین قانون غیرمنطقی بود که باعث استعفا شد. در نتیجه بنده مانع ادامهٔ کار آقای ظریف نشدم.
دربارهٔ آقای طیب‌نیا هم بنده در همین اتاق معاونت اجرایی به او گفتم که به عنوان گزینه وزارت اقتصاد امتیاز بالایی کسب کرده و از او خواهش کردم که این مسئولیت را بپذیرد اما نپذیرفت. بنابراین مانع کار دکتر طیب‌نیا هم نبودم.
در مورد آقای آذری جهرمی هم همینطور، او هم به عنوان یکی از کاندیداهای وزارت ورزش و جوانان در شورای راهبری بود. اینکه انتخاب نشد بحث دیگری‌ست.
هر فرد توانمندی، چه این سه عزیز و چه هر عزیز دیگری که می‌تواند به دولت کمکی کند باید دستش را بوسید. حضور در مسند مدیریت در این شرایط سخت کار ساده‌ای نیست. در این شرایط دشوار هیچ دلیلی برای مخالفت من با برادر عزیزمان آقای دکتر ظریف که در عرصهٔ بین‌الملل از افراد خبره و وطن‌پرست است وجود ندارد. ممکن است اختلاف نظرهایی در مدیریت داشته باشیم اما این دلیل نمی‌شود که دولت از حضور او محروم شود.
فارغ از اینکه چه کسی در معاونت راهبردی حضور داشت از عملکرد آن دوران این معاونت مورد پسند و رضایت رئیس جمهور بود؟
در این باره اطلاعی ندارم و باید از رئیس جمهور بپرسید.
دربارهٔ حاشیه‌ها و انتقادهایی که پس از صدور حکم انتصاب فرزند و داماد رئیس جمهور به وجود آمد چه نظری دارید؟ آیا این دو انتصاب ضرورتی داشت؟
به نظر من این ایراد وارد نیست. آقای مجیدی از زمانی که آقای پزشکیان در مجلس بود، همواره در کنارش حضور داشت و خیلی از امورات مربوط به دکتر پزشکیان را انجام می‌داد؛ به دلیل اینکه با یکدیگر زندگی می‌کنند. زهرا خانم [پزشکیان] و آقای مجیدی با دکتر در یک آپارتمان زندگی می‌کردند و الان هم همینطور است و شخص مورد اعتماد رئیس جمهور است. برای اینکه این همراهی رسمیت قانونی داشته باشد حکمی برای او صادر شد.
دکتر یوسف پزشکیان هم از اساتید دانشگاه سهند است که به دلایل امنیتی پس از ریاست جمهوری مجبور شد به تهران بیاید؛ او در امور رسانه‌ای دکتر پزشکیان از ابتدا همراه بود و فعالیت داشت. حکمی هم که برایش صادر شده سِمَت بالایی نیست و مشاور رسانه‌ای دفتر ریاست جمهوری است.
این نوع حکم‌ها در دولت‌های پیشین هم بوده، مثلاً در دولت آقای خاتمی برای علی آقای خاتمی عزیز که فرد توانمندی است حکم دادند یا در زمان دولت روحانی هم همینطور. در دنیا هم مسئله‌ای طبیعی‌ست که افراد مورد وثوق رئیس جمهور مسئولیت‌هایی بر عهده بگیرند.
هم دکتر یوسف و هم آقای مجیدی در این حوادث اخیر در جنگ ۱۲ روزه از نزدیک شاهد بودم که چگونه از رئیس‌جمهور حمایت می‌کردند. یا زهرا خانم همواره در کنار پدرش بود و حاضر نبود او را تنها بگذارد و خطر را با جان و دل می‌پذیرفتند.
مصداق یکی از حوادثی که در جنگ ۱۲ روزه رئیس‌جمهور را تهدید می‌کرد، حمله به جلسهٔ شورایعالی امنیت ملی بود. آیا از جزییات بیشتری از آن حمله اطلاع دارید؟
آنطور که آقای رئیس‌جمهور تعریف کرد بر اثر انفجارها خاک زیادی وارد محل جلسه می‌شود و برق هم همزمان قطع شده بود. افراد به چند گروه تقسیم شدند تا مسیر خروجی را پیدا کنند. دکتر پزشکیان نوری به اندازهٔ کف دو دست می‌بیند و خاک‌هایی که آنجا جمع شده بود را کنار زد و مسیری به بیرون باز کرده و خارج شد.
کمک می‌کنند تا دکتر پزشکیان از آن منفذ خارج شود و سپس او دست دیگران را هم می‌گیرد تا از آنجا خارج شوند. بلافاصله سوار بر اتومبیلی که آسیب دیده می‌شوند و به محل کار برمی‌گردند. آن محل مجدداً دو بار دیگر مورد اصابت قرار می‌گیرد که متاسفانه چند نیروی امدادی شهید می‌شوند.
دربارهٔ خبر منتشر شده مبنی بر اینکه احتمالاً عاملی نفوذی محل جلسه را لو داده بررسی‌هایی انجام شده است؟
در این باره خبری ندارم.
شما سابقهٔ بسیار طولانی رفاقت و دوستی با مسعود پزشکیان دارید. نحوهٔ رفتار رئیس‌جمهور پزشکیان با دوستان نزدیکش در کار چگونه است؟ آیا اشتباه‌های امثال شما را نادیده می‌گیرند؟
اصلاً اینطور نیست. خیلی سخت‌گیرتر هستند. دکتر پزشکیان فرد بسیار متواضع و اهل مروت و جوانمردی است اما خطوط قرمز مشخصی دارد و مثلاً دربارهٔ مسائل مالی اگر احساس کند کسی در حال عبور از خط قرمز است همراهی نمی‌کند. یا روحیه‌اش با افرادی که بیش از حد اهل تشریفات و پروتکل‌ها باشند سازگار نیست.
در این ۴۸ سالی که با او رفاقت دارم این ویژگی‌هایش را دیده‌ام. از زمان دانشجویی در انجمن اسلامی فعال بودیم و در جبهه هم همینطور. در وزارت بهداشت نیز معاون دکتر پزشکیان بودم و سال‌هاست با یکدیگر کار می‌کنیم و در مفاهیم مدیریتی اشتراک نظر بسیاری داریم.
دربارهٔ معاون اجرایی هم تمایلم به تداوم کار پزشکی بود و نه حضور در دولت اما تا زمانی که رئیس جمهور بخواهد در خدمت هستم و هر زمان هم که صلاح بداند می‌روم و همچنان احترام خاصی برایش و سال‌ها دوستی قائل خواهم بود. خوشبختانه چه در زمانی که دکتر پزشکیان مسئولیتی داشته و چه زمانی که مسئولیت نداشته این دوستی پابرجا بوده است. دکتر پزشکیان در حال حاضر که رئیس جمهور است به نسبت دورانی که در زمان دانشجویی کنار یکدیگر بسیار فروتن‌تر شده است.
با وجود این روابط دوستانه اما در امور اداری در برخی موارد نظر بنده را نمی‌پذیرد، آن را رد می‌کند و گاهی مواقع تَشَر هم می‌زند…
مصداقی می‌گویید؟
مثلاً دربارهٔ انتصابات گاهی اوقات نظرات بنده را نمی‌پذیرد و مخالف هستند و طبیعی است که حرف رئیس جمهور انجام می‌شود.
سخن پایانی
از انصاف نیوز متشکرم که سال‌های سال است با مدیریت آقای شفیعیان در کنار دکتر پزشکیان بوده است. از زمانی که کسی دکتر را نمی‌شناخت او در کنارش حضور داشت.
