اسلامی درباره پاسخ ایران به قطعنامه احتمالی در شورای حکام: ما راه خودمان را ادامه می‌دهیم؛ آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای تحت نظارت آژانس در ایران حمله کردند
معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه در هیچ‌یک از حملات انجام‌شده در طول تاریخ علیه تاسیسات هسته‌ای سایر کشورها، این تاسیاست تحت نظارت آژانس قرار نداشتند، گفت: اتفاقی که در تجاوز به ایران رخ داد حمله به تأسیسات هسته‌ای تحت نظارت آژانس بود؛ تأسیساتی که در آژانس ثبت شده و تحت نظارت مداوم قرار داشت. این نخستین‌بار در تاریخ است که چنین رخدادی اتفاق می‌افتد.
به گزارش ۲۴ آنلاین، محمد اسلامی روز یکشنبه ۲۵ آبان ماه در کنفرانس بین‌المللی «حقوق بین‌الملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع» ضمن قدردانی از برگزاری چنین کنفرانسی و با اشاره به پرسش مطرح شده با این محور که «این اولین بار نیست که رژیم اسرائیل و ایالات متحده علیه برنامه صلح‌آمیز هسته ای ایران اقدام کرده‌اند. سابق بر این خرابکاری‌ها و و انفجارهایی هم برای متوقف کردن برنامه هسته ای ایران صورت گرفته بود؛ اما سوال اینجاست که تفاوت این بار چیست؟» گفت: این نکته بسیار حائز اهمیتی است؛ اینکه پاسخ دهیم واقعاً تفاوت این حمله و این مرتبه، با دفعات قبل در چه بود. اگر در سوابق به آن نگاه کنید، رفتارها، عملکردها و اقدامات گوناگونی که ایالات متحده و اسرائیل انجام داده‌اند، در گذشته در پرده ابهام و کشف‌نشده قرار داشت. یک اتهام بسیار سنگین مطرح می‌شد، به آن دامن زده می‌شد و حاصل آن بیش از ۲۰ سال مذاکره بود. دولت‌های گوناگون در ایران آمدند و رفتند و مذاکرات را انجام دادند و حاصل مذاکرات شد همان سند برجام، که بعد در قالب قطعنامه ۲۲۳۱ شناخته شد.
رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: با اجرای این توافق، به‌صورت اصولی و مبنایی مقرر شد که این اتهامات و موارد اتهامی که در قالب PMD برای کشور ما مطرح بود، بسته شود. آژانس این را گزارش داد و موارد اتهامی همه را بست و مقرر شد که تحت یک نظام نظارتی داوطلبانه سنگین‌تر و در یک فرایند اعتمادسازی، همزمان با لغو تحریم‌ها، ایران بتواند مجدداً از این فرصت بهره‌مند شود و به‌قول خودشان به تبادلات نظام بین‌الملل بازگردد. این نقطه عطف تاریخیِ آن اتهامی است که در ربع قرن گذشته علیه جمهوری اسلامی ایران مطرح شد. تفاوت اساسیِ این مرتبه با اقدامات گذشته این بود که ما در گذشته چنین وضعیتی نداشتیم؛ نه چنین حجم مذاکراتی و نه توافقی که به‌عنوان یک سند حقوقی پذیرفته‌شده در نظام بین‌الملل از آن یاد شود و کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل نیز آن را در قالب یک قطعنامه منتشر کرده باشند. این رخ نداده بود.
اسلامی ادامه داد: ما در این شرایط با وضعیتی مواجه بودیم که جمهوری اسلامی ایران، تمام‌عیار و به شهادت گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تمام تعهدات خود را مطابق این سند انجام داده بود، اما طرف‌های مقابل جز در یک دوره کوتاه نه موفق شدند و نه اراده کردند که تعهداتی را که خودشان ذیل این سند پذیرفته بودند، انجام دهند.
معاون رئیس‌جمهور در ادامه گفت: ما در جریان اعتمادسازی و در مسیر اجرای یک توافق چندجانبه و در حقیقت پذیرفته‌شده و ثبت‌شده در شورای امنیت سازمان ملل، مورد این جریان و این حمله قرار گرفتیم. نکته دوم این است که بر اساس این چارچوب، این سند و فرایندهایی که در آن تعریف شده، ما با یک نظام نظارتی تشدیدشده مواجه بودیم؛ به‌گونه‌ای که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هر سه ماه یک‌بار به شورای حکام و هر شش ماه یک‌بار به شورای امنیت گزارش می‌داد و این گزارش‌ها به‌صورت منظم حکایت از پایبندی ایران به تعهدات داشت.
اسلامی افزود: اما با خروج آمریکا از برجام و آغاز تحریم‌های جدید و اقدامات مضاعفی که در مقایسه با گذشته شدیدتر هم بود و همچنین عدم پایبندی اروپایی‌ها به تعهدات خود که عملاً اجازه ندادند هیچ‌کس با ایران همکاری کند، این روند آغازگر تنش‌های مجدد شد؛ به این معنا که نشان داد مذاکره، توافق، امضا و مصوبات، هیچ‌گونه اثری در رفع این اتهامات و دور کردن این موضوع از برنامه ما و از کشور ما نداشته است.
رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: نکته دیگر این است که در حملاتی که در گذشته صورت گرفت، هیچ‌یک از حملات انجام‌شده در طول تاریخ علیه مؤسسات هسته‌ای، تحت نظارت آژانس قرار نداشتند؛ نه حمله اسرائیل به عراق، نه حملات مربوط به سوریه و نه حتی موارد مرتبط با اوکراین و روسیه هیچ‌کدام از این‌ها تحت نظارت آژانس نبودند و رژیم پادمانی بر آنها حاکم نبود. اما در جمهوری اسلامی ایران، اتفاقی که افتاد حمله به تأسیسات هسته‌ای تحت نظارت آژانس بود؛ تأسیساتی که در آژانس ثبت شده و تحت نظارت مداوم قرار داشت. این نخستین‌بار در تاریخ است که چنین رخدادی اتفاق می‌افتد.
وی با اشاره به اینکه آژانس حاضر نشد این حملات را محکوم کند، گفت: نه تنها آژانس، بلکه شورای امنیت نیز از محکوم‌کردن این حملات خودداری کرد. و این دقیقاً مصداق بارز و عینی ضربه‌خوردن حقوق بین‌الملل و مقررات بین‌المللی است. این همان وجه تمایز این حملات به تأسیسات هسته‌ای ثبت‌شده در آژانس است که برای اولین بار در تاریخ رخ داده است.
اطلاعات کشورها نمی‌تواند طعمه باشد برای حریف، برای کسی که به قصد دشمنی با منافع دیگران
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش که آیا ۲۲ بازرس در زمان حملات در داخل ایران حاضر بودند، توضیح داد: تعداد کمتری حاضر بودند که خود آژانس تصمیم گرفت که آنها را به خاطر امنیت از ایران خارج کند. آنها همان روزی که حمله شد، ساعت ۸:۳۰ صبح، قرار بود همان روز بازرسی داشته باشند.
اسلامی در پاسخ به این پرسش که سازمان انرژی اتمی چه اقداماتی انجام داده بود تا ما با کمترین تبعات زیست‌محیطی و انسانی، این نقض فاحش قوانین و معاهدات بین‌المللی را از سر گذراندیم و به نظر شما پادمان امروز امن‌تر است یا در خطر بیشتری قرار دارد؟ و آیا آژانس می‌داند چه اتفاقی برای پادمان افتاده با این حملات؟، گفت: متاسفانه از ظرفیت این نظام منسجمی که در آژانس بر اساس قانون و بر اساس اساسنامه آژانس تعریف شده بود، این کشورها کاملاً سوءاستفاده می‌کنند و اجازه نمی‌دهند که یک رفتار حرفه‌ای و مطابق با اساسنامه انجام شود. برای ما این موضوع مهم‌ترین درخواست بوده است.
وی ادامه داد: ما در کنفرانس عمومی سال ۲۰۲۵ در وین پیشنهادی را مطرح کردیم که بشود حمله به تاسیسات هسته‌ای تحت نظارت آژانس منع شود که آمریکایی‌ها به شدت مخالفت کردند و اجازه ندادند که اصلاً این موضوع در کنفرانس مطرح شود. یعنی یک موضوع بسیار ساده؛ این اتفاقی که برای ایران افتاد، برای همه کشورها هم می‌تواند رخ بدهد. اطلاعاتی که در اختیار آژانس است، اطلاعات محرمانه است. اطلاعات کشورها نمی‌تواند طعمه باشد برای حریف، برای کسی که به قصد دشمنی با منافع دیگران اقدام می‌کند و آنها را به مخاطره می‌اندازد.
ما با یک تهدید فعال مواجه هستیم
معاون رئیس جمهور با اشاره به اینکه ما تحت یک تهدید مداوم بودیم و همچنان هستیم، گفت: همین امروز هم اگر مشاهده کنید، شاید بیش از ۱۶ مرکز مطالعاتی که عمدتاً در آمریکا و برخی کشورهای اروپایی تعریف شده‌اند، با رصد مداوم، مرتب تولید مسئله و تولید محتوا می‌کنند و فضا را علیه برنامه هسته‌ای ایران تحریک می‌کنند. شما بگویید اگر آمدید و بمباران کردید و موضوع تمام شد، اگر ما نابود شدیم، پس این همه تلاش و این‌همه تهدید روزمره برای چیست؟ کاملاً مشخص است که هدف فقط تأسیسات، یا بحث نظامی و بمب اتم نیست؛ هدف نابود کردن ظرفیت‌هایی است که برای پیشرفت کشور ما موثر است. اولین جایی که اسرائیل آن را بمباران کرد، کارخانه‌ای بود که سوخت صفحه‌ای برای رآکتور تهران تولید می‌کند. رآکتور تهران نیز یک رآکتور تحقیقاتی است که مخصوص تولید رادیودارو است. نخستین نقطه‌ای که مورد اصابت قرار گرفت، همان‌جا بود.
رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: ما چون با یک تهدید فعال مواجه هستیم، تمهیدات زیادی اتخاذ کرده بودیم تا از متخصصان، از سایت‌ها و از انتشار موادی که می‌توانست موجب آلودگی محیط زیست شود و مردم را تحت تأثیر قرار دهد، حفاظت کنیم. این‌ها تمهیداتی بود که طبیعی است از پیش تعیین شده و برای مراقبت اتخاذ شده بود.
