سهم ایران از بازار جهانی محصولات انیمیشن چقدر است؟
در حالی که صنعت انیمیشن جهانی، بخش عمده درآمد خود را از طریق فروش محصولات جانبی به دست می‌آورد، سهم ایران از این بازار پررونق تقریباً صفر درصد است. تهیه‌کننده انیمیشن «پسر دلفینی» با اشاره به تولید ۱۴۰ هزار عروسک با استانداردهای بین‌المللی می‌گوید: «ما هنوز به صنعت مربوطه دست نیافته‌ایم و تنها طراحی محصول در ایران انجام می‌شود».
به گزارش 24 آنلاین، اهمیت فروش محصولات تجاری در دنیای انیمیشن امروزه به حدی حیاتی است که گاهی از خود انیمیشن هم مهم‌تر است. به بیان ساده انیمیشن تنها نوک کوه یخ است و فروش محصولات تجاری، بخش عظیم و سودآور زیر آب است.
اما سوال این است که چرا فروش محصولات تجاری اینقدر اهمیت دارد؟
مهم‌ترین دلیل آن منبع درآمد کلان و بلندمدت آن است، یک انیمیشن در گیشه سینما یا پلتفرم‌ها فقط یک بار فروخته می‌شود. اما محصولات تجاری اعم از اسباب‌بازی، لباس، کتاب، لوازم التحریر و... می‌توانند برای سال‌ها و حتی دهه‌ها به فروش برسند. برای مثال فروش انیمیشن باب اسفنجی سال‌هاست که تمام شده است، اما محصولات آن کماکان به فروش می‌رود و سودآوری دارد.
همچنین تبلیغات رایگان و همیشگی یک انیمیشن ذیل محصولات تجاری آن رخ می‌دهد، وقتی یک کودک تیشرت یک شخصیت کارتونی یا لیوان آن را دارد، در واقع در حال تبلیغ رایگان برای آن نشان است. این کار باعث ماندگاری آن نشان در ذهن مخاطب و جذب نسل‌های جدید می‌شود.
خوشبختانه در کشور ما نیز در طول چندسال گذشته کم و بیش به این موضوع توجه شده است، اما نکته مهم این است که سهم ما از این بازار پر رونق در داخل و خارج از کشور چقدر است؟
در همین راستا محمدامین همدانی -تهیه‌کننده انیمیشن «پسر دلفینی»- در گفت‌وگو با ایسنا درباره تجربه تولید و صادرات محصولات جانبی این انیمیشن اظهار کرد: در مورد انیمیشن «پسر دلفینی» ما در پیوست تجاری محصول سینمایی خود تنها توانستیم عروسک‌های مربوط به انیمیشن را تولید کنیم که در کشورهایی که فیلم ما اکران موفق و گسترده‌ای داشت، عروسک‌ها را نیز وارد بازار کردیم و فروش موفقی داشتیم.
او با بیان اینکه در حوزه صادرات اسباب‌بازی بسیار عقب هستیم، گفت: در محصولات جانبی تقریباً سهمی صفر درصدی در بازار جهانی داریم. دلیل آن هم این است که ما هنوز به صنعت مربوطه دست پیدا نکردیم، برای مثال ما در تولید عروسک‌های «پسر دلفینی» به کیفیت بالایی رسیدیم، اما فراموش نکنیم که فقط طراحی این محصول در ایران انجام شد و قالب‌گیری در خارج از کشور اتفاق افتاد. در واقع ما در داخل هنوز به آن درجه از صنعت نرسیده‌ایم که بتوانیم در بازار جهانی با این تیراژ و کیفیت کار تولید و رقابت کنیم.
این تهیه‌کننده از تولید و عرضه عروسک‌های شخصیت‌های این انیمیشن با کیفیتی در سطح استانداردهای بین‌المللی خبر داد و گفت: همیشه این دغدغه وجود داشته است که پس از تولید یک انیمیشن کاراکترهای آن پیوند تجاری ندارد و زنجیره اقتصادی آن کامل نمی‌شود، ما در «پسر دلفینی» پس از تولید یک انیمیشن باکیفیت تصمیم گرفتیم به سمت تجاری‌سازی آن نیز برویم.
وی با اشاره به دغدغه عمومی درباره نبود محصولات تجاری باکیفیت برای کاراکترهای انیمیشن‌های ایرانی، اظهار کرد: هدف ما این بود که برای «پسر دلفینی» محصولاتی تولید کنیم که در شأن خود اثر و مخاطبانش باشد. بنابراین کیفیت عروسک‌ها تصادفی به دست نیامده است.
همدانی با تشریح فرآیند پیچیده تولید، گفت: طراحی قالب این عروسک‌ها در ایران آغاز و بخشی از آن در روسیه تکمیل شد. هر قطعه کوچک از هر شخصیت، در قالب مجزا و با مواد رنگی اصلی تزریق شده است. این روش باعث شده هیچ‌گونه ایراد رنگی، تداخل قطعات یا ضعف کیفی در تیراژ بالا وجود نداشته باشد و هیچ اپراتوری برای رنگ‌آمیزی دستی دخیل نباشد.
وی افزود: کیفیت این عروسک‌ها با بهترین نمونه‌های خارجی هم‌رده، برابری می‌کند. این محصولات دارای استانداردهای اروپایی و روسی هستند، شکننده نیست، رنگ پس نمی‌دهند، در مقابل آفتاب و آب مقاوم‌اند و به دلیل انعطاف‌پذیری و نداشتن قطعات ریز شکستنی، برای کودکان کم‌سن نیز ایمن هستند.
همدانی از تولید ۱۴۰ هزار عروسک از شخصیت‌های این انیمیشن خبر داد و گفت: این محصولات به بازارهای روسیه، ترکیه، کشورهای عربی و ایران عرضه شده‌اند. ذخیره محصول در ایران در حال اتمام است و ما در حال تامین مجدد هستیم. فروش در روسیه خوب بوده و با اکران انیمیشن در ترکیه و کشورهای عربی، عرضه عروسک‌ها در آن بازارها نیز گسترش خواهد یافت.
وی به چالش پیش‌آمده در ابتدای کار اشاره کرد و گفت: هنگامی که قصد داشتیم ۵ هزار عروسک را به کشور وارد کنیم، ۴ هزار عدد از آنها در گمرک توقیف شد. مسئولان گمرک باور نمی‌کردند که یک عروسک با این کیفیت، تولید داخلی باشد و آن را مشمول ممنوعیت واردات عروسک دانستند.
همدانی با بیان این که این اتفاق منجر به یک تغییر مثبت شد، افزود: حضور این عروسک‌ها و نمایش کیفیت آن در جلسات وزارت صمت، باعث تغییر نگاه و ایجاد قاعده‌ای جدید برای واردات عروسک‌های باکیفیت شد تا تولیدات مشابه داخلی قربانی نشوند.
تهیه‌کننده «پسر دلفینی» در پاسخ به سوالی درباره تولید عروسک‌های پولیشی نیز تصریح کرد: وقتی نوبت به تولید عروسک‌های پولیشی رسید، هنوز به آن کیفیتی که فکر می‌کردیم نرسیدیم. از آنجایی که نتوانستیم به استانداردهای مورد نظرمان دست پیدا کنیم دست به تولید نزدیم.
وی در ادامه با بیان اینکه برای «پسر دلفینی» نوشت‌افزار نیز تولید شده، توضیح داد: با وجود تولید و حتی ساخت تیزر تبلیغاتی، به دلیل عدم رضایت از کیفیت، این محصولات را بدون تبلیغ و محدود به بازار عرضه کرده‌ایم.
همدانی در ادامه خاطرنشان کرد: تولید محصولات تجاری نه تنها از نظر برندینگ، بلکه از نظر اقتصادی نیز سودآور بوده و انگیزه‌ای است برای ادامه این راه در پروژه‌های آینده، تا ارائه محصولات تجاری ساده‌تر و سریع‌تر انجام شود.
وی در توصیه به سایر تولیدکنندگان تأکید کرد: حضور در بازارهای بین‌المللی علاوه بر استانداردهای تولید و کیفیت محتوا، نیازمند بازاریابی مستمر و هزینه‌بر است که حتی ممکن است از هزینه تولید بیشتر باشد، اما برای موفقیت محصول ضروری است
