بازی‌های کشورهای اسلامی؛ گامی بزرگ در همبستگی مسلمانان جهان
ورزش، زبان مشترک ملت ها و کشورها و پلی برای تفاهم میان فرهنگ‌ها است. براین اساس، برافراشته شدن پرچم‌های رنگارنگ ۵۷ کشور اسلامی در یک میدان ورزشی، نه فقط برای رقابت، بلکه نمایشی الهام بخش از اتحاد فراگیر میان کشورهای مسلمان از طریق ورزش، در دنیای پر از چالش کنونی بسیار حائز اهمیت است.
به گزارش 24 آنلاین، یادداشت - دکتر عبدالحمید احمدی رئیس انجمن ورزشی نویسان
بازی‌های ورزشی همبستگی کشورهای اسلامی که از سال ۲۰۰۵ و هر چهار سال یک‌بار برگزار شده است، فراتر از یک رویداد ورزشی، و در واقع نماد همبستگی مسلمانان در جهان پرتنش کنونی است.
این بازی ها که در سال ۲۰۰۵ و با هدف تقویت پیوندهای فرهنگی و ورزشی میان کشورهای عضو، ترویج هویت اسلامی در ورزش، نمایش توانمندی و وحدت مسلمانان، و ایجاد فضایی از رقابت ورزشی سالم برای جوانان کشورهای اسلامی به ابتکار سازمان همکاری اسلامی (OIC) برپا شد در طی ۲۰ سال گذشته در توسعه روابط و همکاری های فرهنگی میان کشورهای عضو تأثیرگذار بوده و فرصتی را برای توسعه دوستی و تعامل بیشتر بین آن ها فراهم کرده است. هرچند که با سیاست های تفرقه افکنانه برخی‌ها به ویژه اسرائیل در منطقه خاورمیانه، هنوز برخی تنش‌ها و سوء تفاهم ها در بین کشورهای اسلامی باقی مانده است.
عربستان به عنوان میزبان این دوره از بازی ها با شعار امت واحده در تلاش است که بتواند نقش موثرتری را در کاهش و رفع اختلافات فیمابین کشورهای اسلامی ایفا نماید. براین اساس با سرمایه گذاری قابل توجهی، زمینه را برای حضور ورزشکاران ۵۷ کشور در این رویداد چندرشته‌ای که صلح، تنوع و اتحاد را جشن می‌گیرد، فراهم آورد و در مراسم افتتاحیه نیز با نمایشی زیبا مبتنی بر فرهنگ مشترک کشورهای اسلامی، فضای تفاهم و دوستی بین‌کشورها را تقویت نمود.
سخنرانی عبدالعزیز بن ترکی الفیصل، وزیر ورزش، رئیس کمیته ملی المپیک و پارالمپیک عربستان و رئیسISSA از مهم ترین بخش های مراسم افتتاحیه بازی های کشورهای اسلامی بود. وی در سخنان خود با اشاره به اهمیت همکاری مشترک اسلامی و نقش ورزش به عنوان پلی برای صلح، اتحاد و تفاهم میان ملت‌ها، اظهار داشت: میزبانی بیش از ٣٥٠٠ ورزشکار در ٢٥ رشته مختلف ورزشی، فرصتی است برای نمایش توان سازمانی و ظرفیت بالای عربستان سعودی در میزبانی رویدادهای بین‌المللی. وی در ادامه گفت: ما متعهدیم این دوره از بازی‌ها را در سطحی شایسته و درخور ارزش‌های جنبش المپیک و همبستگی اسلامی برگزار کنیم. بازی‌های ریاض ۲۰۲۵ ادامه راه و سنتی است که در سال ۲۰۰۵ آغاز شد، و نمادی نو از همبستگی، همکاری و افتخار مشترک میان ملت‌های اسلامی، و فرصتی ممتاز برای استفاده از ظرفیت متنوع، فراگیر، و تحول‌آفرین ورزش است. این رویداد «پلی حیاتی برای تقویت صلح، اتحاد و تفاهم میان کشورهای اسلامی» به شمار می‌رود. رویدادی که نشان می‌دهد ورزش می‌تواند ملت‌های گوناگون را در ذیل شعار «یک ملت» گرد هم آورد.
درباره دستاوردهای برگزاری بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی می توان گفت این رویداد نه تنها بر جنبه‌های ورزشی تمرکز داشته، بلکه دستاوردهای فرهنگی، اقتصادی، دیپلماتیک و اجتماعی گسترده‌ای نیز به همراه آورده است. برخی از کلیدی‌ترین دستاوردهای این بازی ها را می‌توان به شرح ذیل بیان کرد:
۱. دستاوردهای فرهنگی و دیپلماتیک
• تقویت همبستگی و گفتگوی بین‌فرهنگی: این بازی‌ها به عنوان پل ارتباطی میان ۵۷ کشور عضو OIC عمل کرده و اصول عدم تبعیض بر اساس نژاد، مذهب یا رنگ پوست را بر اساس آموزه‌های اسلام ترویج داده است. در دوره ۲۰۱۳ در اندونزی، این رویداد به عنوان فرصتی برای دیپلماسی عمومی عمل کرد و تصویر مثبتی از اندونزی به عنوان کشوری مسلمان و صلح‌طلب در جهان ارائه داد.
• ترویج هویت اسلامی: با حضور ورزشکاران نخبه از کشورهای اسلامی، این بازی‌ها هویت مشترک اسلامی را در عرصه ورزش برجسته می‌کند. در دوره ۲۰۱۷ باکو (آذربایجان)، با شرکت ۵۶ کشور، این رویداد به تقویت روابط دیپلماتیک میان کشورهای اسلامی و غیرعربی کمک کرد.
• حضور گسترده جهانی: در دوره ۲۰۲۵ ریاض، بیش از ٣٥٠٠ ورزشکار از ۵۷ کشور در ٢٥ رشته ورزشی شرکت دارند، که این خود نمادی از وحدت و تنوع فرهنگی است.
۲. دستاوردهای ورزشی و توسعه ورزش
• رشد مدال‌ها و رقابت‌های سطح بالا: این بازی‌ها به عنوان “مسابقات چندرشته ای کشورهای اسلامی” شناخته می‌شود و در رشته‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال، ووشو، سوارکاری و تنیس روی میز، رقابت‌های سطح بالا و باکیفیتی را فراهم نموده است. برای نمونه، قطر از یک مدال طلا در ۲۰۰۵ مکه به ۱۲ مدال (۲ طلا، ۳ نقره، ۷ برنز) در ۲۰۱۷ باکو رسید، که نشان‌دهنده پیشرفت ورزشی است. کشورهای ایران، ترکیه و مصر نیز برندگان اصلی مدال‌ها بوده‌اند.
• گسترش رشته‌ها و فراگیری: این بازی ها از ۱۳ رشته در دوره اول (۲۰۰۵) به ۲۴ رشته در دوره ۲۰۲۱ افزایش یافته، و شامل ورزش‌های پارالمپیکی مانند دوومیدانی و شنا نیز شده است. دوره ۲۰۲۵ شامل رشته جدیدی مانند مسابقه شترسواری است.
• توسعه استعدادها: این رویداد به شناسایی و پرورش استعدادهای جوان کمک کرده و ورزشکاران را برای المپیک‌های جهانی آماده می‌سازد.
۳. دستاوردهای اقتصادی و زیرساختی
• رونق اقتصادی برای میزبان: برگزاری این بازی‌ها منجر به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها می‌شود. در اندونزی ۲۰۱۳، این رویداد به بهبود امکانات شهری، افزایش گردشگری و ایجاد اشتغال کمک کرد.
• جذب سرمایه‌گذاری ورزشی: عربستان سعودی با میزبانی ۲۰۲۵، نقش خود را به عنوان هاب ورزشی جهانی تقویت می‌کند و از این طریق، میراث فرهنگی خود را به نمایش می‌گذارد. این دوره با پخش زنده در شبکه های تلویزیونی فرصت‌های تبلیغاتی گسترده‌ای ایجاد کرده است.
• چالش‌ها و پایداری: با وجود هزینه‌های بالا، علاقه ٣ کشور به میزبانی دوره ۲۰۲۹ نشان‌دهنده پتانسیل اقتصادی بلندمدت است.
۴. دستاوردهای اجتماعی و آموزشی
• افزایش مشارکت جامعه: برنامه‌های داوطلبانه (مانند ۲۰۱۷ باکو با هزاران داوطلب) به توسعه مهارت‌های جوانان و ایجاد حس تعلق ملی کمک کرده است.
• کاهش تنش‌های سیاسی: علی‌رغم چالش‌هایی مانند لغو دوره ۲۰۱۰ به دلیل اختلاف بر سر نام خلیج فارس، این بازی‌ها به عنوان فضایی برای صلح و دوستی عمل کرده‌اند.
• تأثیر بر جوامع مسلمان: با تمرکز بر برادری و همبستگی، این رویداد به تقویت روابط اجتماعی در میان کشورهای اسلامی کمک کرده و الگویی برای رویدادهای مشابه در جهان اسلام است.
در مجموع، بازی‌های همبستگی اسلامی از یک ایده در سال ۱۹۸۱ به رویدادی پایدار تبدیل شده که فراتر از ورزش، به وحدت سیاسی-فرهنگی و توسعه پایدار کشورهای اسلامی کمک نموده و آینده‌ای مشترک را برای آنان رقم زده است.
