استقلال با شمشیر دولبه بازی می‌کند؟
"اینک آخرالزمان!" شاید این اسم یکی از فیلم‌های برجسته فرانسیس فورد کاپولا باشد اما در اصل، حال و روز هفته پایانی لیگ برتر است؛ جایی که استقلال نه برای خود، بلکه از دید برخی هوادارانش برای نایب قهرمانی سپاهان و جلوگیری از کسب سهمیه آسیایی پرسپولیس مقابل سپاهان باید به میدان برود. نمونه‌هایی از مطالعات و نظرسنجی‌های انجام شده در موارد مشابه نشان می‌دهد که چنین خواسته‌ای از سوی برخی استقلالی‌ها، نه تنها مورد نادری در دنیای فوتبال نیست، بلکه در چنین موقعیت‌هایی اغلب هواداران ترجیح می‌دهند ناکامی رقیب سنتی‌شان را ببینند تا برد تیم خودشان را.
به گزارش 24 آنلاین، هفته پایانی لیگ خلیج فارس، پنجشنبه با یک بازی حساس بین استقلال و سپاهان همراه است که نتیجه آن می‌تواند رتبه‌بندی نهایی لیگ را دگرگون کند اما آنچه این بازی را از یک رقابت معمولی متمایز می‌کند، انگیزه‌های متفاوتی است که هواداران استقلال و پرسپولیس را درگیر خود کرده است.
چرا این بازی اهمیت ویژه‌ای دارد؟
دیدار استقلال مقابل سپاهان بازی با شمشیر دو لبه است؛ اگر استقلال از سپاهان امتیاز بگیرد، پرسپولیس می‌تواند در صورت پیروزی مقابل هوادار با سبقت گرفتن از طلایی‌پوشان اصفهان به رتبه دوم صعود کند و سهمیه پلی‌آف لیگ نخبگان آسیا را کسب کند. چنین احتمالی باعث شده برخی از هواداران استقلال ترجیح دهند که استقلال در این بازی بازنده باشد تا پرسپولیس به این سهمیه دست پیدا نکند. این مساله موضع‌گیری‌های متفاوتی را در فضای مجازی و رسانه‌ها ایجاد کرده است.
از طرف دیگر اگر استقلال ببازد، درست است که جلوی آسیایی شدن رقیب سنتی را می‌گیرد اما یک باخت به کارنامه‌اش اضافه می‌شود.
استقلال در لیگ برتر عملکرد ضعیفی داشته و در میانه جدول قرار گرفته و تمام توجهش به جام حذفی است؛ موضوعی که قطعا روی انگیزه و برنامه‌های کادر فنی و بازیکنان استقلال تاثیر به‌سزایی خواهد داشت.
چرا برخی هواداران استقلال ترجیح می‌دهند تیم‌شان ببازد؟
بر اساس مطالعات روان‌شناسی ورزشی و بررسی‌های انجام شده در سایر لیگ‌های جهان، این رفتار هواداران پدیده‌ای شناخته‌شده به حساب می‌آید.
۱. لذت ناکامی رقیب (Schadenfreude)
تحقیقات دکتر ادوارد هیرت از دانشگاه ایندیانا که مقاله آن در سال ۲۰۰۹ با عنوان "نقش رقابت در تجربه شادی از ناکامی دیگران" نشان می‌دهد که هواداران گاهی "ناکامی رقیب" را به "پیروزی خودی" ترجیح می‌دهند، به‌ویژه در رقابت‌های قدیمی فوتبال.
به عنوان مثال در لیگ برتر انگلیس، برخی هواداران منچستریونایتد در سال‌های گذشته ترجیح دادند تیم‌شان حتی به منچسترسیتی ببازد تا لیورپول قهرمان نشود.
۲. رقابت‌های شدید تاریخی و هویت هواداری
در یک نظرسنجی انجام شده در سال ۲۰۱۲ از سوی BBC، بیش از ۶۰٪ هواداران شرکت‌کننده در این نظرسنجی اعلام کردند که حاضرند تیم‌شان ببازد اما به موفقیت رقیب کمک نکنند.
به عنوان مثال در لالیگا، برخی هواداران رئال مادرید از رقیبان بارسلونا حمایت کردند تا بارسا به قهرمانی نرسد. مثال‌های دیگر این موضوع دیدار تاتنهام - منچسترسیتی در هفته‌های پایانی فصل ۲۴-۲۰۲۳ بود که برخی هواداران تاتنهام ترجیح می‌دادند که تیم‌شان ببازد تا رقیب همشهری‌شان یعنی آرسنال قهرمان پریمیرلیگ نشود. تاتنهام آن بازی خانگی را در شرایطی که در چهار بازی پیاپی قبلی مقابل سیتی بدون دریافت گل به پیروزی رسیده بود، با نتیجه ۲ بر صفر شکست خورد. منچسترسیتی در پایان فصل با ۹۱ امتیاز بالاتر از آرسنال ۸۹ امتیازی به عنوان قهرمانی رسید.
البته این نکته را حتما باید در نظر داشت که این صرفا بیانی از ترجیح هواداران بوده و به این معنا نیست که به عنوان مثال تاتنهام از قصد به منچسرسیتی باخته تا آرسنال قهرمان نشود چرا که دست‌کم در این مورد خاص، درباره تیم بی‌رحم گواردیولا صحبت می‌کنیم. در آن بازی هم در نهایت نتیجه‌ای مطابق انتظار رقم خورد چرا که تحلیل‌های آماری پیش از بازی مذکور بیانگر شانس ۲۰.۳% تاتنهام و ۵۴.۷% منچسترسیتی برای پیروزی بود.
اگر استقلال به سپاهان ببازد، تبانی شده است؟
در حال حاضر باتوجه به وضعیت دو تیم در لیگ بیست و چهارم، شانس سپاهان برای کسب پیروزی در این دیدار خانگی مقابل استقلال بیشتر است؛ آن هم در شرایطی که کسب سهمیه پلی‌آف لیگ نخبگان آسیا تنها دستاورد سپاهان در لیگ بیست و چهارم خواهد بود. علاوه بر این، بهترین شاهد برای کیفیت سپاهانی‌ها هم خود پرسپولیسی‌ها هستند که امسال در چهار تقابل با طلایی‌پوشان سپاهان متحمل ۴ شکست شده‌اند.
در پایان باید گفت که این مسابقه تنها یک بازی فوتبال نیست، بلکه آزمونی برای روان‌شناسی هواداران در مواجهه با تقابل تاریخی با رقیبان سنتی در فوتبال ایران است. در حالی که پرسپولیس امیدوار است استقلال تمام تلاش خود را بکند، برخی هواداران استقلال ترجیح می‌دهند شاهد شکست تیم‌شان باشند تا رقیب دیرینه به خواسته‌اش نرسد. همچنین این نکته را باید در نظر داشت که قطعا استقلال در دیدار برابر سپاهان با توجه به خواسته‌ها و برنامه‌های کادر فنی‌اش برای دیدار نیمه‌نهایی جام حذفی مقابل صنعت نفت آبادان به میدان خواهد رفت.
