از انتخاب‌های رابطه‌ای و پولی تا مرکزنشینان تصمیم‌گیرنده برای فوتبال خوزستان
مشکلات مدیریتی و ساختاری، مسائل مالی و اقتصادی، عدم حمایت کافی از پایه‌ها و نبود زیرساخت مناسب در سال‌های اخیر آسیب زیادی به فوتبال خوزستان وارد کرده است، به صورتی که خیلی از پیشکسوتان و کارشناسان فوتبال معتقدند فوتبال خوزستان رو به افول رفته و از روزهای خوب گذشته فاصله زیادی گرفته است.
به گزارش 24 آنلاین،
در این بین نیز عدم ثبات مدیریتی در باشگاه‌ها، تغییرات پی‌درپی و نداشتن برنامه‌ریزی بلندمدت، یکی از بزرگترین آفت‌ها برای فوتبال خوزستان بوده است.
همچنین از آن جا که بسیاری از باشگاه‌های خوزستان، به خصوص در سال‌های اخیر، با مشکلات شدید مالی دست و پنجه نرم کرده‌اند، این موضوع روی جذب بازیکنان باکیفیت، حفظ کادر فنی و حتی امکانات اولیه تاثیر گذاشته است. خوزستان همواره مهد استعدادهای فوتبالی بوده است، اما به دلیل عدم سرمایه‌گذاری و حمایت مناسب از تیم‌های پایه و آکادمی‌ها، بسیاری از این استعدادها شکوفا نشده یا از دست رفته‌اند. همچنین وضعیت نامطلوب برخی ورزشگاه‌ها و امکانات تمرینی نیز در این افول بی‌تاثیر نبوده است. در مجموع، می‌توان گفت که مجموعه‌ای از این عوامل، دست به دست هم داده‌اند تا فوتبال خوزستان که زمانی پرافتخار و مدعی بود، به تدریج قدرت و جایگاه خود را از دست بدهد.
در هیمن زمینه حسین روانشاد از مدرسان AFC و پیشکسوتان فوتبال خوزستان با حضور در ایسنا در خصوص مسائل مختلف فوتبال استان و دلایل افول فوتبال خوزستان به صحبت پرداخت که این گفت و گو را در ادامه می‌خوانید.
زنجیره موفق فوتبال خوزستان در گذشته
حسین روانشاد در گفت‌وگو با ایسنا گفت:«وقتی اسم فوتبال خوزستان برده می‌شود به تاریخچه فوتبال این استانی یعنی باشگاه‌هایی مثل نیروی اهواز، گمرک اهواز، صنعت نفت آبادان، نورد و لوله خوزستان برمی‌گردیم. اینکه سیر این تیم‌ها و اینکه چگونه تغذیه می‌شدند مدنظر قرار می‌گیرد. باشگاهی مانند نیروی اهواز آن زمان ساختاری کاملاً حرفه‌ای و وظیفه‌مند داشت، حتی فرآیند اصولی انتخاب سرمربی و بازیکنان در آن کاملاً رعایت می‌شد.
وی افزود: در واقع اینها زنجیره‌ای بودند که با حمایت یک مدیریت قوی، توانمند و بابرنامه جایگاه فوتبال استان خوزستان را در کشور به خوبی معرفی کردند و اکنون وقتی نام این باشگاه‌ها برده می‌شود همه به تأسی از آن زمان به یاد توانمندی‌های ورزشی استان خوزستان به ویژه فوتبال و حضور خیلی از همین بازیکنان خوزستانی در تیم ملی می‌افتند.
این پیشکسوت فوتبال خوزستان تصریح کرد: در آن زمان علاقه‌مندان به فوتبال در استان خوزستان از جمله آقایان دهکردی، شوشتری‌پور، شکرخدا، اهوازی و سالمی که به مربیگری علاقه‌مند بودند تیم‌هایی را تشکیل می‌دادند تا در مسابقات باشگاه‌های اهواز شرکت کنند. آن زمان در فوتبال ساختار مشخصی وجود نداشت اما علاقه و عشقی بود که باعث می‌شد این افراد به صورت سرپرست یک تیم را تشکیل دهند. اغلب بازیکنان خودساخته نیز به دلیل تکرار بازی‌ها و مسابقاتی که در محلات برگزار می‌شد آمادگی خوبی پیدا می‌کردند و در ادامه کم کم تشکیلات هیأت فوتبال استان نیز با یک ساختار جدید وارد کارزار فوتبال خوزستان شد.
وی ادامه داد: اکنون این ساختار متفاوت‌تر شده است و می‌بینیم دهه به دهه بر اساس نیازهای جوانان و جامعه سازوکارهای هدایتی باشگاه‌ها و بازیکنان بسیار متفاوت شده است و در چنین مواقعی نقش نگاه حرفه‌ای به باشگاه‌داری مطرح می‌شود. زمانی که نگاه حرفه‌ای باشد یک نگاه مدیریتی و ساختارمند هم باید وجود داشته باشد که بتواند منابع مالی، نیروی انسانی و زیرساخت‌های لازم را با استفاده از علوم مدیریت تأمین کند.
به گفته روانشاد، وقتی باشگاهی دارای مدیریت و زیرساخت قوی و استعدادهای بکر و نیروی انسانی لازم باشد و بتواند این زنجیره را به خوبی هدایت و مدیریت کند، کار نتیجه‌بخشی صورت می‌گیرد. در غیر این‌صورت باشگاه به معضلاتی جبران‌ناپذیر برخورد خواهند کرد. اکنون دنیا به سمتی حرکت می‌کند که باید فعالیت‌ها و انرژی‌مان را به شکل بهینه، هدفمند، با برنامه و با خروجی مناسب سوق دهیم.
نبود بهره‌وری مناسب در باشگاه‌های فوتبال و ایجاد نارضایتی
وی با بیان این که اکنون در باشگاه‌ها بهره‌وری لازم صورت نمی‌گیرد، افزود: به عبارتی کارایی به علت عدم تخصص و عدم کارایی در باشگاه‌ها محقق نشده و همین موضوع نارضایتی ایجاد می‌کند و در نهایت نیز این گله‌مندی به بدنه جامعه و هواداران فوتبال برمی‌گردد. در استان خوزستان باشگاه‌های مثل فولاد، نفت آبادان، استقلال خوزستان و نفت مسجدسلیمان دائماً در حال نزول و سقوط هستند و همین نمودار روی هواداران این تیم‌ها تأثیر می‌گذارد. موضوعی که ایراد دارد زیرا اگر یک باشگاه حرفه‌ای هستیم باید از یک نظام حرفه‌ای از طرف AFC تبعیت کنیم و بر اساس آن نظام، مجموعه‌ای از باشگاه حرفه‌ای تأسیس کنیم. اکنون اگر بخواهیم یک باشگاه حرفه‌ای مثل باشگاه‌های حوزه خلیج فارس داشته باشیم نیاز است که نسبت به زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری واقع‌بین باشیم.
پایه‌های فولاد بدون چشم‌انداز مناسب
این پیشکسوت فوتبال خوزستان درباره باشگاه فولاد خوزستان هم گفت: در مورد این باشگاه باید بگویم هیأت مدیره باید تخصصی باشد و اگر فرآیند انتخاب این اعضا به درستی صورت نگیرد و افراد با فشار سیاسی انتخاب شوند و از تخصص لازم برخوردار نباشند بی‌شک مشکلاتی ایجاد می‌شود. تغییراتی که در یک دهه اخیر در سطوح مدیریت و رأس کادر فنی تیم فولاد صورت گرفته باعث شده بر روی عملکرد تیم تأثیر گذاشته است و حتی می‌بینیم در بخش پایه‌ها به شکل مطمئن نمی‌توان چشم‌انداز خوبی نسبت به آموزش و معرفی بازیکنان پایه به لیگ‌های بالاتر داشت. آن قدر معضلات در باشگاه فولاد خوزستان زیاد است که نیاز است به صورت جامع این مشکلات واکاوی شوند.
شکست‌خورده‌ها در استقلال خوزستان
وی ادامه داد: استقلال خوزستان نیز به اسم یک هیأت مدیره دارد و در ادامه با یک مجموعه به اسم ورزشگاه غدیر که زیرساخت لازم را ندارد برای انجام بازی‌های خانگی قرارداد می‌بندد و می‌بینیم که این باشگاه فقط یک دفتر بزک شده دارد و شاهد این هستیم افرادی که در باشگاه های مختلف مشغول به کار بودند و هیچ خروجی نداشته‌اند و با شکست مواجه شدند، اکنون در این باشگاه به عنوان مشاور یا معاونت مشغول به فعالیت هستند. موضوعی که در مجموعه روند باشگاه‌داری باعث شده با احساسات هواداران بازی شود.
به گفته روانشاد، در واقع تلاش شده در این باشگاه این افراد بدون کارکرد فقط بر اساس الزامات AFC جایگاه‌ها را پر کنند و مسئولان هم فقط مستندسازی کنند که در حال طی کردن مسیری هستیم تا در نهایت به عنوان یک باشگاه حرفه‌ای خود را نشان دهند، در حالی که می‌بینیم استقلال خوزستان زیرساخت و استادیوم ندارد.
فجایع رقم خورده بسیار در فولاد و استقلال خوزستان
وی با بیان این که نکته حائز اهمیت این است که مدیران باشگاه‌ها باید برنامه‌ریزی‌های میان مدت و بلند مدت داشته باشند، گفت: در حالی که می‌بینیم باشگاهی مثل استقلال خوزستان با مشکل زیرساختی و استادیوم مواجه است و این گونه فوتبال خوزستان نابود می‌شود. اکنون علاقه‌مندان دو تیم فولاد و استقلال خوزستان نیز درگیر مشکلات این چنینی هستند. فجایعی که در باشگاه‌های استقلال خوزستان و فولاد رقم خورده بسیار زیاد است.
این مدرس AFC افزود: در ۱۰ سال اخیر بررسی‌ها نشان می‌دهد تغییرات مدیران و سرمربیان در این دو باشگاه همراه باتحمیل هزینه‌های زیادی بوده است و فکر می‌کنم جا به جایی ۲۰۰ تا ۳۰۰ بازیکن در این بازه زمانی، هزینه‌های زیادی روی دست باشگاه‌ها گذاشته است و مشخص نیست جا به جایی بازیکنان همراه با درآمد مالی بوده است یا خیر؟ نیاز است در این زمینه شفاف‌سازی شود.سوالاتی چون این سوال که چرا مدیران این دو باشگاه بیلان فنی و مالی ارائه نمی‌دهند نیز مطرح است؛ اینها سوالاتی است که مجموعه فوتبال دوستان خوزستان به دنبال جواب‌های آن هستند.
ایجاد تعهد مالی برای یک استان توسط مدیرعامل استقلال خوزستان
وی تصریح کرد: مدیر باشگاه استقلال خوزستان فصل گذشته خودش توسط ایجنت‌ها سرمربی خارجی انتخاب می‌کند و بعد تعهد مالی ایجاد می‌شود، در حالی که ابتدا باید یک برنامه مالی داشته باشند تا ببینند چطور می‌توانند کار را پیش ببرند. ولی تعجب می کنم از آن جا که باشگاه‌های ما نیمه دولتی هستند، این مهم را در نظر نمی‌گیرند. اما چطور می‌شود که مدیرعامل استقلال خوزستان بدون ضابطه، برای یک باشگاه و یک استان تعهد مالی ایجاد می‌کند و سپس در نیم‌فصل به دنبال اعتبار مالی و نقدینگی می‌رود؟ که البته در ادامه شاهد مشکلات و نارضایتی بودیم و نتیجه آن کوچ بازیکنان مستعد به استان‌های دیگر بود.
روانشاد گفت: همین مشکلات باعث می‌شود که دغدغه مردم این باشد که چرا وضعیت باشگاه‌های ما به این صورت است و چرا افراد سیاسی به نیازها و احساسات جامعه توجه نمی‌کنند و آیا در استان مدیر دلسوز و متخصص نداریم که برای باشگاهی مثل فولاد خوزستان از بیرون استان مدیر انتخاب می‌کنند.
مرکزنشینان تصمیم‌گیرنده برای فوتبال خوزستان
این مدرس AFC خاطرنشان کرد: مطمئن باشید اگر پروسه انتخاب مدیران باشگاه‌های خوزستان درست باشد، فرایند انتخاب سرمربیان و بازیکنان نیز بر اساس شاخص‌های کلیدی خواهد بود. البته در حال حاضر در باشگاه‌های فولاد و استقلال خوزستان این شاخص‌های کلیدی وجود ندارد، ضمن این که در باشگاه‌های خوزستانی تاثیر مسائل سیاسی و افراد صاحب قدرت در تهران در انتخاب سرمربیان و بازیکنان مشخص است.
وی افزود: از آن جا که خود باشگاه‌ها نمی‌توانند منابع مالی را از طریق اسپانسر و فروش بازیکن تامین کنند، طبیعتا آن مدیر ارشدی که منابع مالی این باشگاه‌ها را تامین می‌کند، قدرت و اختیار بیشتری بیشتر دارد و تصمیم گیرنده نهایی در دو باشگاه فولاد و استقلال خوزستان و نیز تمام باشگاه‌ها مرکزنشینان هستند. ضمن اینکه باشگاه‌های فولاد، استقلال خوزستان، صنعت نفت آبادان و مسجدسلیمان معمولاً مدیرانی را تجربه کرده‌اند که بر اساس تخصص فوتبالی انتخاب نشده‌اند، بلکه بر اساس روابط، فشارهای سیاسی یا مدیریتی منصوب شده‌اند.
انتخاب‌های رابطه‌ای و پولی در باشگاه‌های خوزستانی
این پیشکسوت فوتبال خوزستان با بیان این که فرهنگ مجموعه‌ای از ارزش‌ها است که مورد مقبول یک جامعه به عنوان عرف قانوان محسوب می‌شود و فرهنگ بومی خوزستان نیز همیشه به دنبال عزت نفس و بهترین بودن در کشور است، گفت: در این میان، مدیران بومی می‌توانند از این فرهنگ، خوب دفاع و نیازهای جامعه را تامین کنند. البته اگر یک مدیر بومی متخصص نباشد، به فرهنگ و ریشه فوتبال خوزستان ضربه وارد می‌کند؛ معتقدم بومی توانمند دارای شناخت فرهنگی حاکم بر مردم استان و هواداران است و استفاده بهینه و اثربخشی از ظرفیت‌های تماشاچیان و حامیان واقعی خواهد داشت ولی غیربومی متخصص فقط می‌تواند دانش مدیریتی خود را بدون شناخت از فرهنگ محیطی انتقال دهد. ضمن اینکه باید این مهم را در نظر گرفت مدیریت غیربومی هم یک مدیریت وظیفه مدار است.
وی تصریح کرد: به هر حال برای این که مسیر درستی را طی کنیم باید به دنبال راهکار باشیم و پیشنهاد من این است که باید تشکیلات مدیریتی قوی شکل بگیرد. متاسفانه انتخاب‌ها در باشگاه‌های خوزستانی براساس رابطه و فوتبال پولی است، مثلا باشگاه‌ها از والدینی که صاحب قدرت، جایگاه یا وضعیت مالی خوب هستند پول دریافت می‌کنند و در واقع افراد فرصت طلب باشگاه‌ها از این موقعیت با تهییج والدین که فرزند شما می‌تواند فوتبالیست خوبی باشد، پول دریافت می‌کنند.
روانشاد گفت: در یکی از باشگاه‌های استان مدیری داریم که شاگرد خودم بود و در پایان ترم بیشتر از نمره ۹ نتوانستم به او بدهم. منظورم این است که متاسفانه حضور چنین افرادی به مجموعه‌ها لطمه وارد می‌کند. از همه مهمتر ثبات مدیریتی حائز اهمیت است که انتخاب این مهم باید براساس رزومه مدیریتی و ورزشی باشد، نه براساس روابط سیاسی. ضمن این که باید یک کمیته فنی واقعی و مستقل در باشگاه‌ها باشد که البته هنوز این کمیته درباشگاه‌ها تعریف نشده و نقشی در سیاستگذاری باشگاه‌ها هم ندارد زیرا مدیران عامل باشگاها هیچ اطلاعی از وظایف و جایگاه کمیته فنی ندارند. نبود کمیته فنی واقعی و تخصصی در باشگاه‌ها سبب می‌شود سرمربی بر اساس روابط، لابی‌ها و حتی فشار هواداری انتخاب شود، نه بر اساس معیارهای علمی.
خروجی مناسب با بومی‌گرایی
این مدرس AFC تصریح کرد: همچنین این نکته حائز اهمیت است که باید از بازیکنان و مربیان بومی استفاده کرد که این مهم باتوجه به کمبود منابع مالی و شناخت محیطی اهمیت دارد، البته به شرط آن که مسیر درستی طی شود. معتقدم اگر هزینه‌ای که برای بازیکنان غیربومی می‌شود، صرف بازیکنان بومی شود یقینا خروجی خیلی خوبی خواهد داشت. به هر حال نتیجه بی‌ثباتی در باشگاه‌های خوزستانی و ضعف در پرورش بازیکنان، هدررفت سرمایه‌های مالی و انسانی و دور شدن هواداران از تیم‌هاست.
به اعتقاد وی، مشکلات باشگاه‌های استان بیشتر ریشه در مدیریت غیرتخصصی، وابستگی سیاسی و اقتصادی، نبود کمیته فنی مستقل و عدم برنامه‌ریزی بلندمدت دارد و تا زمانی که این مسائل حل نشود، تغییرات مدیریتی و سرمربی‌گری ادامه‌دار خواهد بود.
