پسنده پور: ایران و امریکا می توانند توافق کنند

با توجه به پیش رو بودن مذاکرات بین ایران و امریکا در هفته آینده، خبرنگار دیپلماسی 24 آنلاین در گفتگویی با امیر پسنده پور، کارشناس روابط بین الملل و سیاست خارجی، چشم انداز مذاکرات را مورد بررسی قرار داد.

* برخی مذاکره با ترامپ را در زیر فشار عاقلانه نمی دانند و برخی معتقدند در صورت شروع نشدن یک مذاکره جدی سایه جنگ بر سر ایران سنگینی می کند. ارزیابی شما چیست؟

- یافتن پاسخ‌های ساده برای مسائل پیچیده از روش‌های علاقمندان مکتب و سنت جکسونی‌ها در سیاست خارجی ایالات متحده است که ترامپ از قضا از این گروه است.

کافی است به وعده‌های او در پایان ۴۸ ساعته به جنگ اوکراین، برقراری صلح در غزه نگاه کنید، کدام یک از این‌ها مطابق الگویی که او در نظر داشت محقق شد؟

حالا در مورد توافق با ایران هم او باز همین روش را در پیش گرفته. البته فشارهای او به شکل آرایش نظامی جدی برای شروع یک حمله نظامی و به موازات او ابتکار دیپلماتیک در نامه‌نگاری در چیده شدن میز مذاکره در مسقط بی‌تردید موثر بوده است، ولی مهم‌تر از مذاکره مفاهمه و رسیدن به یک توافق پایدار است. 

* با توجه به پیچیدگی موضوع و تعدد ذی نفعان در رابطه ایران و امریکا چه چشم اندازی را برای مذاکرات هفته آینده ارزیابی دارید؟
- مناقشه جمهوری اسلامی و ایالات متحده یک سابقه طولانی به قدمت تاسیس نظام مستقر در ایران دارد، که در این پرونده از گروگان‌گیری، رفتار ایذایی، تقویت مخالفان و دشمنان تا ترور عالی‌رتبه‌ترین ژنرال نظامی کشور دیده می‌شود، و این یعنی یک بی‌اعتمادی کامل بین طرفین دعوا وجود دارد، در چنین شرایطی خام اندیشانه است که چهل سال قطع روابط دیپلماتیک، نزاع در قالب “نه جنگ نه صلح” در یک دوره کوتاه مذاکره منتج به رفع تخاصم شود. مضافا این پرونده متغیرهای مداخله گر جدی با اثربخشی جدی دارد، مثل اسرائیل کشورهای منطقه و حتی روسیه، که هر کدام به میزان منافع و نفوذی که دارند می‌توانند به صورت سلبی نقش ایفا کنند که سابقه آن در حافظه ذهنی ما هست مانند کاری که روسیه در آهرین دور مذاکرات احیا برجام و با شروع جنگ اوکراین کرد و اسرائیل هم با توجه با لابی و نفوذ قوی در امریکا به چیزی کمتر از الگوی لیبی قانع نخواهد شد، البته این به این معنی نیست که ایران و امریکا حتما به دنبال جذب رضایت روسیه و اسراییل خواهند بود، ولیکن یقینا این دو بازیگر از موثرترین متغیرهای مداخله‌گر این بازی هستند.

* رسیدن به توافق مابین ایران و امریکا را چه میزان مقدور و میسر می دانید؟
- به نظر می‌رسد با توجه به حجم مشکلات انباشت شده بین دو طرف، بهتر است با دسته بندی و اولویت بخشیدن به موضوعات به دنبال توافقات کم در کوتاه مدت باشند تا ضمن اعتماد سازی با گام‌های کوتاه ولی مطمئن امکان حیات دیپلماسی را بیشتر و در جهت افزودن به دستور کارهای جدید رفت، در غیر اینصورت اگر از ابتدا طرفین بدنبال امتیازات بزرگ باشند احتمالا با انسداد مذاکره و دیپلماسی مواجه خواهند شد.