نورانی نژاد: آزادی زندانیان سیاسی بازی برد-برد است

به گزارش 24 آنلاین، حسین نورانی‌نژاد درخصوص صحبت‌هایی که درباره بحث آزادسازی زندانیان سیاسی و شکل‌گیری دوگانه مصداق یا معیار برای آزادسازی زندانیان اظهار کرد: «استعلام غیررسمی و علنی شده قوه قضائیه از برخی نهادها و مقامات و سیاسیون برای دریافت اسامی زندانی سیاسی که پیشنهاد آزادی‌شان را دارند، گام اولیه مهمی است که باید آن را جدی گرفت و با مواجهه مثبت، تلاش کرد تا به اثربخشی واقعی برسد. اتفاقی که در صورت تحقق، تاریخی و امیدبخش است و در بهبود رابطه بین حاکمیت با نهادهای مدنی و احزاب و به خصوص منتقدان، بسیار موثر خواهد بود. طبیعی است که چنین گام مهمی، آن هم بر سر موضوع مناقشه‌برانگیزی مثل زندانیان سیاسی خیلی ساده نباشد و هر نیروی موثری در این فرآیند باید به سهم خود از آن صیانت کند تا به نتیجه برسد. حالا یک حرکت برد- برد برای حاکمیت، جریان‌های سیاسی و نیز خود زندانیان سیاسی و خانواده‌های آنها در دسترس است که نهایتا اثر مثبت کلانش برای ذی‌نفع بزرگ‌تر این ماجرا، یعنی کل جامعه خواهد بود.»

نورانی‌نژاد ادامه داد: «پس از توجه کم‌سابقه رییس قوه قضائیه به مطالبه آزادی زندانیان سیاسی، نکته مهم دیگری که این چند روز مورد توجه کافی قرار نگرفت، پذیرش تلویحی وجود زندانیان سیاسی در کشور از سوی آقای اژه‌ای است. از این جهت که تاکنون با عدم اجرای اصل 168 قانون اساسی، همه زندانیان سیاسی ذیل مواد امنیتی قانون مجازات اسلامی محاکمه شده و عنوان زندانی امنیتی یافته‌اند. اما مشکل از جایی شروع شد که قوه قضائیه خواستار اعلام اسامی پیشنهادی شد. انتظاری که اگر از یک نهاد حقوق بشری مستقل و آزاد و دارای دسترسی لازم به پرونده‌های سیاسی و امنیتی می‌شد، کاملا قابل قبول بود اما از افراد و نهادهایی که نه تخصص لازم و نه از آن مهم‌تر، اطلاعات کافی درباره پرونده‌های سیاسی و محکومان آنها در سراسر کشور ندارند، منطقی نیست.»

او یادآور شد: «‌نتیجه چنین کاری این می‌شود که هر حزب یا فردی که لیستی ارائه می‌دهد، فقط کسانی را که می‌شناسد معرفی کند که حداقل دو تالی فاسد دارد. یکی اینکه شائبه کار قبیلگی و رفیق‌بازی و زد و بند بین حاکمیت با خودی‌ها را پیش می‌آورد و در نتیجه اثر مثبتی که حاکمیت و سیاسیون انتظار دارند، حاصل نمی‌شود. دوم اینکه همه زندانیان دیگر، عملا امنیتی و غیرسیاسی تلقی می‌شوند، هرچند به خاطر عدم اشتهار و شناخت در لیست‌های پیشنهادی قرار نگرفته باشند. واقعیتی که حبس کشیده‌ها و زندان دیده‌ها به خوبی می‌دانند که کم نیستند. خود من در دو مرتبه تجربه زندانم با تعداد زیادی زندانی گمنام آشنا شدم که مصداق اتهام آنها کاملا سیاسی بود. حتی در بین متهمان امنیتی مواردی دیده شده که با عناوینی مثل جاسوسی محکومیت‌های سنگینی در حد اعدام گرفته‌اند اما با اطلاع‌رسانی از پرونده‌شان، کار به بررسی جدی‌تر مقامات ارشد رسیده و بعضا منجر به آزادی آنها هم شده است. اتفاقی که به مدد هم‌بندی شدن آنها با زندانیان سیاسی و مطبوعاتی محقق شده است. مجموعه این موارد، ضرورت نهاد یا نهادهای مستقل حقوق بشری و معتمد جامعه و حاکمیت را ثابت می‌کند که بتوانند به چنین درخواست‌هایی از سوی قوه قضائیه پاسخ دقیق و تخصصی و قابل اتکا بدهند. وگرنه طبیعی است که بیشتر احزاب و فعالان سیاسی خیلی سریع می‌توانند نام‌هایی چون مصطفی تاجزاده، سعید مدنی، مهدی محمودیان، ضیا نبوی، ابوالفضل قدیانی، احمدرضا حائری، محمدباقر بختیار، رضا خندان و امثال آنها را لیست کنند. اما هدف که این نیست.»

نورانی نژاد گفت: «آزادی حتی یک زندانی سیاسی هم به خودی خود مفید و ارزنده است، اما وقتی در سطح رییس قوه قضائیه و در ارتباط با جامعه مدنی و سیاسیون و بعضا مقامات دولتی چنین کاری کلید می‌خورد، انتظار اقدامی ریشه‌ای و مستندتری می‌رود. مساله تشخیص مرز بین سیاسی و امنیتی بودن اتهامات نیز موضوعی است که با وساطت یک نهاد حقوق بشری مانند کانون دفاع از حقوق زندانیان بهتر حل می‌شود. لذا فکر می‌کنم که هم اقدام مثبت قوه قضائیه برای توجه به مطالبه آزادی زندانیان سیاسی و انتقال پیام مساعدت و دریافت پیشنهاد از نهادها و افراد مطالبه‌گر را باید قدر دانست و هم پاسخ منطقی جبهه اصلاحات که به جای لیست اسامی، معیار معرفی کرده است.»

او در پاسخ به این پرسش به نظر شما برای حل این معادله و زمینه‌سازی برای آزادسازی زندانیان سیاسی چه باید کرد؟ گفت: «پیشنهاد من این است که برای اینکه کار گره نخورد و از جایی آغاز شود، خود قوه قضائیه از اسامی آشنای زندانیان سیاسی که کاری جز بیان نقد با هر لحنی که باشد انجام نداده‌اند و نیز پرونده‌هایی که خود می‌داند واقعا جز بیان اعتراض نداشته‌اند و معمولا با موادی چون تبلیغ علیه نظام، نشر اکاذیب، توهین به مقامات یا مقدسات و نیز اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور محکومیت گرفته‌اند و همین‌طور زندانیان دارای شرایط آزادی مشروط و نیز زندانیان مسن، بیمار، یا زنان دارای فرزند خردسال، روزنامه‌نگاران و فعالان صنفی و مدنی آغاز کند. اگر واقعا هدف حل مساله‌ای باشد، این کار شدنی است و نباید این کار خیر لابه‌لای وسواس‌ها و پیغام و پسغام‌ها معطل بماند.»

نورانی‌نژاد در پایان یادآور شد: «حالا که این موضوع علنی شده، حتما باید تلاش کرد که نتیجه‌ای هم داشته باشد وگرنه سرخوردگی مضاعف به بار می‌آورد. این کار شدنی است و فقط اراده لازم از سوی قوه قضائیه را می‌طلبد. اگر چنین کاری انجام شود، باید توسط نیروهای مطالبه‌گر و منتقد، مورد استقبال و حمایت صریح قرار بگیرد.»