«کاسپین» در خطر است

مظاهری‌پور با بیان اینکه در فیلم‌سازی محیط زیستی، موضوع بر خود فیلم و فیلمساز ارجحیت دارد، اظهار کرد: برای مستندسازان محیط زیست موضوع مهم‌ است زیرا آن موضوع و اتفاق محیط‌زیستی مهم‌تر از فیلم ماست.

این مستندساز با اشاره به تجربه خود در ساخت فیلم‌های باستان‌شناسی، تاریخی و محیط زیستی گفت: سال ۱۳۸۵ بود که من روی منابع آبی ایران کار می‌کردم و مجموعه مستندی با عنوان آب در ایران ساختم. در سفرهای مختلف به نقاطی مانند حوزه آبریز کارون، آذربایجان، دریاچه ارومیه، سیستان و بلوچستان و چاه‌نیمه‌های آن منطقه، همچنین حوزه آبریز زاینده رود متوجه بحران دریاچه ارومیه شدم.

وی افزود: پس از ساخت فیلم «دریاچه‌ای که بود» در سال ۱۳۸۷ که به بحران خشک شدن دریاچه ارومیه می‌پرداخت  متوجه غباری شدم که از غرب کشور وارد می‌شد و فیلم مستند «غبار سرخ» را ساختم. پس از آن شورای مستند  مرکز گسترش، پیشنهاد کار بر روی دریای خزر(کاسپی) را داد و من به سراغ این سوژه رفتم.

این کارگردان درباره زمان تولید این مستند توضیح داد: فیلم‌برداری و پژوهش به صورت موازی از اسفند ۱۳۹۰ آغاز و دوره جمع‌آوری پژوهش حدود دو سال به طول انجامید. کل پروسه تولید از سال ۹۲ تا ۹۹، یعنی حدود هفت سال طول کشید که بخش عمده‌ای از این تاخیر به دلیل مشکلات اعتباری بود.

مظاهری پور با اشاره به محدودیت‌های تولید گفت: این فیلم از لحاظ اقتصادی با محدودیت بودجه  مواجه بود. فیلم های مستند در ایران اعتبار لازم را دریافت نمی‌کنند و چون بازاری برای مستند وجود ندارد و انحصار آن در دست دو یا سه واحد سرمایه گزاری است پس هم تولید طولانی می‌شود و هم کیفیت فیلم‌ها تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

وی ابراز کرد: در نهایت نیز پس از اتمام تولید مستند، فیلم برای پخش توسط مرکز گسترش کنار گذاشته شد تا اینکه با پیگیری‌های مکرر تهیه کننده در اسفند ۱۴۰۳ در پلتفرم فیلیمو منتشر کرد. پس از پخش فیلم حمایت روابط عمومی مرکز گسترش مزید امتنان است که بواسطه اهمیت موضوع در پخش فیلم همراهی کردند.

مظاهری‌پور به همکاری با معاون وقت دریایی سازمان حفاظت محیط زیست اشاره کرد و گفت: با خانم دکتر فرشچی همکاری داشتیم. ایشان برنامه‌ای به نام CEP (برنامه جامع حفاظت محیط زیست دریای کاسپی) را معرفی کردند که مربوط به پنج کشور حاشیه کاسپی بود و پروتکل‌هایی برای تعهد این کشورها به حفاظت از محیط زیست تنظیم می‌کرد. بخشی از فیلم به تقسیم‌بندی‌های سیاسی کاسپی و دیدارهای زمان دولت آقای روحانی می‌پردازد، که هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده است.

وی با هشدار نسبت به آلودگی‌های متنوع در کاسپین گفت: آلاینده‌هایی که به شکل‌های مختلف وارد کاسپی می‌شود، متناسب با جغرافیای هر سرزمین متفاوت است. در شمال، شکار فوک و استفاده از پوست و روغن آن مشکل‌ساز است. در سواحل ایران، صید بی‌رویه ماهیان خاویاری و فشار بر منابع آبی و آبزیان وجود دارد. در آذربایجان آلودگی‌های صنعتی و در روسیه مسئله حمل و نقل دریایی بحران‌زا است. متاسفانه برخی توجه ندارند که ما با یک دریا مواجهیم اما داریم مانند اقیانوس با آن رفتار می‌کنیم.

کارگردان «بر کرانه‌های کاسپین» با انتقاد از مدیریت نادرست در سواحل شمالی ایران هشدار داد: ما در سواحل توریستی کشور شاهد هجوم ۲۰ میلیون مسافر در تعطیلات هستیم. در چنین فضایی، محیط زیست آخرین موضوعی است که به آن فکر می‌کنیم. توسعه پایدار و حفظ منابع در این شرایط معنا ندارد.

تأکید بر نام صحیح «کاسپی» و وحدت سرزمینی

این کارگردان در بخشی از صحبت‌هایش بر استفاده از نام صحیح «کاسپی» به جای «خزر» تأکید کرد و گفت: کاسپی اسم یک قوم ایرانی است. استفاده از نام خزر یک اشتباه تاریخی است و جالب است بدانید که خزر اسم یک قوم یهودی است که اتفاقا با ایرانی‌ها دشمن بودند و این موضوع هیچ‌گاه محل مناقشه بین‌المللی نبوده است.

مظاهری پور در پایان با هشدار مجدد خطاب به تمام ارگان‌های ذی‌ربط گفت: مشکل اساسی کاسپی در سمت ما این است که هر کسی برای خود ساحل اختصاصی صاحب شده است. از ساحل‌های خصوصی تا دولتی. این یک پهنه یکپارچه است و کل حاکمیت و دولت باید نگران آن باشند. اگر عملیاتی فکر نکنیم، جنوب خزر(کاسپی) را از دست می‌دهیم. دیگر ماهی نداریم، گردشگری نداریم، درختان زیتون را از دست می‌دهیم و همه چیز را می‌بازیم.

وی تاکید کرد: محیط زیست مانند قلب در بدن است؛ وقتی سکته کند، تازه می‌فهمیم چه داشته‌ایم. از این رو از خانم انصاری (رئیس سازمان حفاظت محیط زیست) دعوت می‌کنم این مستند را ببینند. کافی است فیلم را ببینند و کاسپین را نجات دهند.