نیمکت فوتبال هم خانوادگی شد
در فوتبال ایران و جهان، گاه روابط خانوادگی راه خود را به نیمکت تیمها باز میکند؛ جایی که نهتنها برادران، بلکه پدر و پسرها نیز در قامت سرمربی و دستیار در کنار هم مینشینند.

به گزارش 24 آنلاین، در فوتبال سراسر جهان، استفاده از روابط خانوادگی در کادرفنی(مانند برادر یا پدر و پسر) سابقهای طولانی دارد؛ از برادران هاربو(جان و جیم هاربو در NFL) گرفته تا خانواده بلچیچ(بیل بلچیچ و پسرانش، استیف و برایان، در NCAA و NFL) و البته در ایران نیز نمونههایی متنوع از این ماجرا وجود دارد.
در ادوار گذشته بارها و بارها شاهد حضور دو برادر در یک تیم و بهصورت همزمان بودهایم، برادرانی که تبدیل به مربیان خوبی در فوتبال ایران شدند و بهصورت همزمان در یک تیم و یک کادرفنی فعالیت کردهاند.
به بهانه حضور محمدرضا حدادیفر بهعنوان مربی در کادرفنی تیم فوتبال ذوبآهن که تحتهدایت قاسم حدادیفر است، در ادامه گزارشی درخصوص برادرانی که در یکتیم بهصورت همزمان فعالیت کردهاند، میپردازیم.
امیر و بابک قلعهنویی در تیمهای فوتبال استقلال تهران و صنعتمس کرمان
سرمربی فعلی تیمملی فوتبال در یکی از مقاطع همکاری با استقلال تهران و صنعتمس کرمان، بابک قلعهنویی را که مدرک درجهچهارم مربیگری آنالیزور تیمش کرده بود؛ البته این همکاری خیلی طولانی نشد و سرمربی پیشین استقلال بعدها ترجیح داد کادرفنی خود را از متخصصان هر حوزه تشکیل بدهد، البته همانند برانکو، از قلعهنویی هم بابت استفاده از برادرش در کادفنی تیمهای وی انتقاداتی مطرح شد.
علی و محمد دایی در تیمهای فوتبال پرسپولیس، صبا باتری، سایپا، راهآهن و نفت تهران
یکی از پایه ثابتهای کادرفنی ستاره پیشکسوت فوتبال ایران، محمد دایی برادر بزرگتر علی دایی بود. دوران دستیاری این مربی از راهآهن شروع شد و این موضوع به رویه ثابت تبدیل شده بود که هر جا علی دایی را بهعنوان سرمربی انتخاب میکردند «محمد» هم در کنارش حضور داشت.
امیرحسین و افشین پیروانی در تیمملی فوتبال امید ایران و پرسپولیس تهران
برادران غلام حسین، محمدعلی یا افشین و امیرحسین پیروانی از سهبرادر بهنام فوتبال هستند. امیرحسین پیروانی زمانی سرمربی تیمملی جوانان و افشین مدیر آن رده بود. بهتازگی هم امیرحسین پیروانی بهعنوان مربی به کادرفنی پرسپولیس پیوسته تا در کنار افشین که سالهاست مدیر این تیم است، به فعالیت حرفهایاش ادامه دهد.
مسعود و محمود شجاعی در تراکتور تبریز و هوادار تهران
محمود شجاعی از دوران جوانی سابقه مربیگری صنعتنفت آبادان را داشت، اما در مقطعی که مسعود شجاعی بهعنوان سرمربی موقت-بازیکن تراکتور فعال بود نقش برادر وی در هدایت تیم محسوستر بود. در فصل بیستوسوم لیگبرتر هم وقتی مسعود شجاعی هدایت هوادار را برعهده گرفت، محمود مجدداً بهعنوان دستیار برادرش انتخاب شد.
زلاتکو و برانکو ایوانکوویچ در کادرفنی تیم فوتبال پرسپولیس تهران، الاهلی عربستان و تیمملی فوتبال عمان
برانکو در فوتبال ایران بهعنوان معمار پرسپولیس شناخته میشود و با سه قهرمانی در لیگبرتر دستاوردهای فوقالعادهای در فوتبال کشورمان کسب کرده است. وی در کادرفنیاش از زلاتکو برادر کوچک خود استفاده کرد؛ البته زلاتکو یکفصل بهعنوان سرمربی برق شیراز نیز در فوتبال ایران حضور داشت. زلاتکو در تیمهای فوتبال الاهلی عربستان و تیمملی عمان هم در کادرفنی تیم برادرش حضور داشت.
فرزاد و فرهاد مجیدی در تیم فوتبال استقلال تهران و البطائح امارات
فرهاد مجیدی در کادر فنیاش غالباً جایی برای کار برادر خود فرزاد در نظر میگیرد، البته فرزاد مجیدی در آخرین قهرمانی استقلال در لیگبرتر، پست کمکسرپرست را برعهده داشت و در اجرای مسئولیتهای نصرالله عبداللهی به وی کمک میکرد. پس از آن فرهاد مجیدی در فوتبال امارات هم از برادر خود استفاده کرد و فرزاد را با خود به البطائح امارات برد.
رسول و محرم نویدکیا در تیم فوتبال مس رفسنجان
محرم نویدکیا در حوزه مربیگری مدل رفتاری و فنی خاص خودش را دارد و تیمهای او معمولاً فوتبال هجومی و قابل احترامی ارائه میکنند. این سرمربی در زمان هدایت تیم فوتبال صنعتمس رفسنجان، برادرش رسول نویدکیا را در مس رفسنجان همراه خود کرد و هماکنون هم شایعاتی پیرامون اضافهشدن وی به کادرفنی محرم در سپاهان برای فصل جدید شنیده میشود.
رضا و محمد ربیعی در تیمهای فوتبال بادران تهران و مس رفسنجان
محمد ربیعی در دوران همکاری با تیمهای فوتبال بادران تهران و صنعتمس رفسنجان رضا ربیعی برادرش را بهعنوان دستیار بههمراه خود داشت، البته برادر کوچکتر محمد ربیعی در حوزه مربیگری فعال است و بهعنوان شغل در فوتبال حضور داشته و دورههای آموزشی آن را طی کرده است، اما بعد از جدایی برادر کوچکتر از محمد ربیعی، وی در تیمهای سطوح پائینتر به کار خود ادامه میدهد.
رسول و حسین خطیبی در تبریز
رسول خطیبی در سهدوره حضور در تیمهای فوتبال تراکتور تبریز، سیاهجامگان مشهد و ماشینسازی تبریز از برادر خود در تیمهایی که تحتهدایت داشت بهعنوان دستیار استفاده میکرد تا حسین خطیبی مرد همیشه همراه رسول لقب بگیرد.
قاسم و محمدرضا حدادیفر
قاسم حدادیفر در نخستین تجربه سرمربیگریاش در لیگبرتر و باشگاه ذوبآهن، برای تکمیل کادرفنی بهسراغ برادر خود رفت و محمدرضا را بهعنوان دستیار و مترجم به فوتبال حرفهای بازگرداند. برادر بزرگتر سرمربی فعلی ذوبآهن، سالها بهعنوان بازیکن در فوتبال اصفهان و باشگاه ذوبآهن فعالیت میکرد و در دوران مربیگری هم در ردههای پایه گاندوها حضور داشت که نونهالان آخرین تیم تحتهدایت وی بود؛ قاسم در نخستین سال حضور در فوتبال در قامت سرمربی، خیلیزود راه مربیان پیشین را دنبال کرد و از برادر بزرگتر خود در کادرفنیاش استفاده کرد، همچنین حضور برادران مهدی و علی مناجاتی در تیم فوتبال پاس تهران، محمود و محمد بیاتی در تیمملی فوتبال و باشگاه تاج، مهدی و هادی مهدویکیا در آکادمیفوتبال کیا و پدر و پسرانی نظیر اکبر میثاقیان(سرمربی) و بهتاش میثاقیان(بازیکن) در تیم فوتبال پدیده مشهد، نادر دستنشان (سرمربی) و سینا دستنشان (بازیکن) در تیم فوتبال نساجی قائمشهر، سیدوحید امیری(سرمربی) و سیدرضا امیری(بازیکن) در تیم فوتبال نیرویزمینی تهران، رضا طلاییمنش(سرمربی) و آرمین طلاییمنش(بازیکن) در تیم فوتبال الوند همدان و احمد سنجری(سرمربی) و محمدتقی سنجری(بازیکن) در تیم فوتبال شهرداری بندرعباس از دیگر نمونههای ارتباطفامیلی در فوتبال هستند.
در ادامه نمونههای سرمربی دستیار برادرانه در فوتبال جهان را مورد بررسی قرار میدهیم که مشابهی از فوتبال داخلی است:
کارلو آنچلوتی و داویده آنچلوتی(پدر–پسر در کادرفنی)
کارلو آنچلوتی، سرمربی حال حاضر تیمملی برزیل و سابق رئالمادرید اسپانیا در سالهای اخیر پسرش داویده آنچلوتی را بهعنوان دستیار اول یا آنالیزور در کادرفنی خودش قرار داده و همکاری رسمیشان از زمان حضور در پاریسنژرمن در ۲۰۱۲ آغاز شد. سپس در رئالمادرید(دوره اول)، بایرنمونیخ، اورتون و دوباره رئالمادرید(دوره دوم) ادامه یافت.
داویده در ۳۰ سالگی تبدیل به دستیار اول یکی از بزرگترین مربیان جهان شد؛ شخصیتی با ذهن آنالیز قوی که حالا حتی بهعنوان جانشین آینده پدرش از او نام برده میشود.
در چند بازی فصل ۲۰۲۳–۲۰۲۴ (مانند بازی با آلمریا یا گرانادا)، داویده مستقیماً مدیریت کنار زمین را بهعهده گرفت، زیرا کارلو محروم بود. همکاری پدر_پسر آنچلوتیها، یکی از پایدارترین و معتبرترین روابط خانوادگی در کادرفنی دنیاست.
فرانک لمپارد و هری ردن (دایی و خواهرزاده در تیمهای فوتبال چلسی و دربیکانتی)
وقتی فرانک لمپارد در چلسی سرمربی شد، عمو/داییاش یعنی هری ردنپ مشاور غیررسمیاش بود و در زمان حضور لمپارد در دربیکانتی هم نقش پشتپردهای در تصمیمات تیم داشت که نشاندهنده ارتباط فامیلی اثرگذار بر تصمیمات فنی بود.
رونالد کومان و اروین کومان(تیمملی فوتبال هلند)
رونالد کومان زمانی که سرمربی تیمملی هلند بود، برادرش اروین کومان را بهعنوان دستیار خودش به تیم آورد. این دو در بارسلونای فصل ۲۰۲۱-۲۰۲۰ که رونالد سرمربی آبیواناریها بود نیز همکاری داشتند.
گراهام پاتر و بیلی رید(برادرخوانده/نزدیکترین فرد)
گراهام و بیلی گرچه نسبت خونی ندارند، اما در اکثر تیمهایی که پاتر مربیگری کرده(از اوسترشوند سوئد تا چلسی)، رید بهعنوان نفر دوم یا مشاورش حضور داشته است. یک مدل واقعی از اعتماد خانوادگی یا خویشاوندی نزدیک در فوتبال است.
فلیکس ماگات و نوربرت ماگات(برادران آلمانی در بایرنمونیخ)
در دورهای از مربیگری فلیکس ماگات در بایرنمونیخ، برادرش در بخش آنالیز و آمادهسازی با وی همکاری داشت.
ضمن اینکه میتوان نمونههای پدر_پسر در کادرفنی یا ساختار فنی تیمها در فوتبال دنیا را تحتنظر گرفت:
زینالدین زیدان و انزو زیدان(رئال مادرید کاستیا)
انزو پسر زیدان، همزمان با مربیگری زیدان در تیم دوم رئال(کاستیا) بازیکن این تیم بود؛ زیدان نقش مربی_پدر را داشت و حتی بعدتر در دوران مربیگری در رئالمادرید هم چند جلسه انزو را به تمرین تیم بزرگسال آورد.
خورخه خسوس و پسرش ژائو خسوس(مربی بدنساز و آنالیزور)
خورخه خسوس مربی مشهور پرتغالی، در اکثر تیمهایی که مربی بوده (فلومیننزه و فلامینگو برزیل و بنفیکا پرتغال)، پسرش را در تیم فنی بهعنوان آنالیزور یا مربی بدنساز به کار گرفته بود.
مارچلو بیلسا و رافائل بیلسا(برادرزاده)
در پروژههای مربیگری مختلف بیلسا، رافائل در نقش آنالیزور ازجمله در تیمهای فوتبال لیدز یونایتد و تیمملی شیلی با وی همکاری کرده است.