نام مجعول: دهنکجی به تاریخ و هویت یک تمدن
خبرهای اخیر درباره احتمال تغییر نام خلیج فارس به «نامی جعلی» توسط دونالد ترامپ در سفر پیشروی او به خاورمیانه، موجی از خشم و نگرانی را در میان ایرانیان و دوستداران تاریخ برانگیخته است. این اقدام نه تنها تحریف واقعیتهای تاریخی است، بلکه توهینی آشکار به هویت فرهنگی میلیونها نفر در فلات ایران و گستره جهان فارسیزبان محسوب میشود.
نام «خلیج فارس» ریشه در هزاران سال تاریخ مکتوب دارد. سنگنوشتههای دوران هخامنشیان (۵۵۰–۳۳۰ پیش از میلاد)، اسناد یونانی مانند نوشتههای هرودوت، و نقشههای باستانی رومی و اسلامی همگی از این شاخآب با نامهایی مانند «سینوس پرسیکوس» یا «بحر فارس» یاد کردهاند. حتی در دوره اسلامی، جغرافیدانان بزرگی چون ابن خردادبه و استخری در آثار خود نام «خلیج فارس» را به کار بردهاند. این نام در قرنها پس از آن نیز در اسناد رسمی امپراتوری عثمانی و معاهدات بینالمللی تثبیت شد. سازمان ملل متحد در دهه ۱۹۷۰ رسماً از کشورها خواست تا تنها از نام «خلیج فارس» استفاده کنند.
نماد هویت و وحدت فرهنگی
خلیج فارس تنها یک نام جغرافیایی نیست، بلکه نمادی از تمدنی است که از کرانههای این شاخآب تا قلب آسیا گسترش یافته است. این نام در ادبیات، هنر و حافظه جمعی ایرانیان و فارسیزبانان جهان جای دارد. تغییر آن به مثابه محو کردن بخشی از هویت مردمانی است که قرنها با این دریای نیلگون زیستهاند. حتی در گورستان آرلینگتون آمریکا، روی سنگ قبر سربازانی که در جنگ عراق کشته شدند، عبارت «خلیج فارس» حک شده است. این نشان میدهد که جامعه بینالمللی، فارغ از تنشهای سیاسی، به تاریخ احترام میگذارد.
سیاستزدایی از تاریخ؛ اقدامی خطرناک
تلاش برای تحریف نام خلیج فارس، پیشینهای سیاسی دارد و از دهه ۱۹۶۰ توسط برخی دولتهای عربی با انگیزههای ملیگرایانه تشدید شد. اما تاریخ را نمیتوان با بیانیههای دیپلماتیک بازنویسی کرد. چنین اقداماتی نه تنها حقیقت را مخدوش میکند، بلکه تنشهای قومی را عمیقتر کرده و احترام متقابل میان ملتها را از بین میبرد. اگر ترامپ این نام جعلی را تکرار کند، گویی به میلیونها ایرانی و غیرایرانی که این نام بخشی از میراثشان است، دهنکجی کرده است.
پیامدهای نگرانکننده
تغییر نام خلیج فارس خشم ایرانیان در سراسر جهان را برخواهد انگیخت. این اقدام نه تنها مردم ایران، بلکه افغانها، تاجیکها و دیگر فارسیزبانانی را که خلیج فارس را نماد پیوند خود با تاریخ کهن خویش میدانند، جریحهدار خواهد کرد. همچنین، این تصمیم به جای بهبود روابط، نفرت از سیاستمدارانی مانند ترامپ را افزایش میدهد و نشان میدهد که منافع کوتاهمدت بر حفظ میراث بشری ارجحیت یافته است.
فراخوان برای پاسداری از حقیقت
تاریخ را باید با اسناد و واقعیتها نوشت، نه با ادعاهای سیاسی. جهان امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند احترام به تنوع فرهنگی و جلوگیری از تحریف هویتهاست. امید است جامعه بینالمللی با مقاومت در برابر چنین اقداماتی، از میراث مشترک بشریت دفاع کند. خلیج فارس، امروز و همیشه، خلیج فارس خواهد ماند.