صلحی که اوکراین باید هزینهاش را بدهد
عصر امروز (جمعه ۳۰ آبان)، خبرگزاری انگلیسی رویترز به نقل از ۲ منبع مطلع گزارش داد که واشنگتن در راستای تحت فشار گذاشتن اوکراین برای پذیرش چارچوب توافق صلح پیشنهادی خود تهدید به قطع پشتیبانیهای اطلاعاتی و تسلیحاتی خود کرده است.
گزارش اخیر رویترز درباره تهدید آشکار آمریکا برای قطع کمکهای اطلاعاتی و تسلیحاتی به اوکراین، نقطه عطفی در مسیر جنگ و سیاست غرب در قبال بحران اوکراین است؛ نقطهای که بهروشنی نشان میدهد واشنگتن دیگر قصد ادامه این جنگ فرسایشی را ندارد و اکنون با یک فشار بیسابقه، کییف را به سمت پذیرش مصالحهای هدایت میکند که بخش زیادی از خطوط قرمز مسکو را تأمین میکند.
مطابق گزارش این رسانه، ایالات متحده در جریان دور تازه مذاکرات، طرحی ۲۸ بندی را به اوکراین ارائه کرده که در آن سه خواسته اصلی روسیه یعنی واگذاری اراضی از دسترفته، کوچکسازی ارتش اوکراین و جلوگیری از پیوستن کییف به ناتو، بهطور صریح گنجانده شده است. این سطح از امتیازدهی نشان میدهد واشنگتن دیگر روی «پیروزی نظامی» سرمایهگذاری نمیکند، بلکه میخواهد با مدیریت پایان جنگ، از فروپاشی کامل اوکراین و گسترش بحران در اروپا جلوگیری کند.
مهمتر آنکه آمریکا برای این توافق یک ضربالاجل تعیین کرده و به گفته منابع مطلع، از زلنسکی خواسته تا پنجشنبه پیشرو چارچوب پیشنهادی را امضا کند. تعیین چنین ضربالاجلی در روابط واشنگتن–کییف بیسابقه است و از اضطرار راهبردی آمریکا حکایت دارد. اضطراری که ریشههای آن را میتوان در فرسایش توان اروپا، اختلافات داخلی واشنگتن درباره جنگ روسیه و اوکراین، هزینههای فزاینده جنگ و چشمانداز پیشروی بیشتر روسیه در زمستان جستوجو کرد.
تهدید به قطع کمکهای اطلاعاتی که ستون فقرات عملیات اوکراین در میدان نبرد است در کنار فشار سیاسی مستقیم از سوی مقامهای ارشد آمریکایی، پیامی روشن دارد: آمریکا دیگر حاضر نیست هزینه جنگی را بپردازد که چشماندازی برای تغییر توازن قوا ندارد. سفر اخیر مقامهای نظامی ارشد آمریکا به کییف نیز در همین چارچوب قابل تفسیر است؛ انتقال پیام نهایی به زلنسکی که ادامه این جنگ بدون «پذیرش واقعیتهای جدید» امکانپذیر نیست.
در واقع، آنچه امروز واشنگتن دنبال میکند، نه یک صلح پایدار، بلکه یک خروج آبرومندانه از جنگی است که سه سال هزینههای سیاسی، اقتصادی و نظامی آن بر غرب تحمیل شده است. این خروج البته بهای سنگینی برای اوکراین دارد؛ بهایی که در قالب واگذاری مناطق، عقبنشینی راهبردی و کاهش آرزوهای غربگرایانه این کشور بروز خواهد کرد.
تحولات اخیر نشان میدهد نقطه ثقل جنگ تغییر کرده است و از شعار «پیروزی اوکراین» به واقعیت «پایان مدیریتشده بحران» رسیده است. در این میان، روسیه توانسته بخش قابل توجهی از اهداف اولیه خود را تثبیت کند و اکنون غرب ناچار است برای جلوگیری از شکستی بزرگتر، توافقی را بپذیرد که بیش از همه، منعکسکننده واقعیتهای میدانی است.
آنچه رویترز گزارش کرده، صرفاً یک اختلاف تاکتیکی میان واشنگتن و کییف نیست، بلکه نشانه آغاز فصل جدیدی است که در آن آمریکا میخواهد پرونده اوکراین را با حداقل هزینه سیاسی ببندد. این روند پیام مهمی برای بازیگران بینالمللی دارد، پیامی حاوی اینکه در جهانی که به سمت چندقطبیشدن پیش میرود، غرب دیگر توان تحمیل اراده خود را مانند گذشته ندارد.